SKRIFLESING: Jeremia 17:9 en Markus 7: 21 – 23
Dikwels hoor ’n mens iemand sê: “Volg jou hart” of “Doen wat jou hart vir jou sê.” Steve Jobs was die geleentheidspreker by die gradeplegtigheid van die Stanford Universiteit op 12 Junie 2005. Dit was ’n diepsinnige en uitstekende toespraak, kort voor sy dood. Hy het onder andere aan die studente gesê: “ Don’t let the noise of others’ opinions drown out your own inner voice. And most important, have the courage to follow your heart and intuition.”
Ongelukkig kan ’n mens nie heeltemal saamstem met die gedeelte “follow your heart” nie. Die hart is die mees bedrieglike gedeelte van die mens se lewe. Die woord hart is in Hebreeus “lebab” of “leb” en in Grieks is dit “kardia”. Dit word meer as 300 keer in die Bybel gelees en verstaan as die “gevoelens, begeertes en emosies” van die mens. Die drie betekenisse van hart in die Bybel is bedrieglik en veranderlik soos die see. Die see kan een oomblik kalm wees en die volgende oomblik kan daar groot branders wees of selfs dalk ’n storm. Die see is altyd gevaarlik en onvoorspelbaar. So wissel ’n mens se gevoelens, begeertes en emosies ook elke dag. Dit staan nooit vas nie. Dit is nie betroubaar nie.
Calvyn het gesê dat ’n mens se hart soos ’n afgodefabriek is, wat gedurig nuwe afgode uitdink en aanbid. Die hart kan bedrieglik en korrup wees, sonder dat jy dit eens self agterkom.
Dit is soos tienerliefde of die liefde tussen jong mense. ’n Liefdesteleurstelling bring verwarrende emosies na vore, asof dit die einde van jou lewe is, net om later uit te vind die lewe gaan aan. Jy voel nie elke dag dieselfde nie. Jou gevoelens kan wissel soos die weer. Daarom kan jy nie jou hart vertrou of jou hart volg nie.
Luister ’n bietjie wat sê die Bybel oor die hart. In Jeremia 17:9 staan daar: “Die hart is bedriegliker as alles; dit is ongeneeslik. Wie kan die hart verstaan?”
Markus 7: 21 – 23 sê: “Want van binne af, uit die hart van mense, kom slegte gedagtes, onsedelikheid, diefstal, moord, owerspel, hebsug, kwaadwilligheid, geslepenheid, onwelvoeglikheid, jaloesie, lastering, hoogmoed, dwaasheid. Al hierdie slegte dinge kom van binne af en maak ’n mens onrein.”
Aanvanklik was die mens se hart in die Paradys rein en skoon en betroubaar. Maar toe kom die satan in die gestalte van ’n slang en plaas in Eva die hartsbegeerte om die verbode vrug te eet, om ook soos God te kan wees. Hierdie hartsbegeerte van Eva en Adam het die hele mens se siel, gees, hart en liggaam vergiftig. Nou het die mens se hart onbetroubaar geword en die liggaam sal sterwe.
Dit is hoekom ons harte, in hul verlore toestand, vol is met bedrog en dwaasheid. Die hart kan nie vertrou word nie. Dit is nie ’n goeie leier nie. Ons kan dit nie volg nie. Dit is nie ’n liefdevolle herder wat ons na groener weivelde lei nie. Dit is ’n verlore en verwarde skaap wat leiding soek. (Pruitt, Shane)
In Esegiël 36: 26 belowe die Here vir Sy mense: “Ek sal vir julle ’n nuwe hart gee, ’n nuwe gees sal Ek in julle binneste gee; Ek sal die hart van klip uit julle liggame verwyder en vir julle ’n hart van vlees gee.”
Ons moenie ons harte volg nie. Ons harte moet die Here Jesus volg.
Ons harte en emosies is te wisselvallig om te volg. Maar die Here Jesus is elke dag dieselfde, Sy Woord staan vas en seker en God se Gees is betroubaar.
Ons het verskillende waterpasse (of skietlote) waarmee ons kan toets of ons hart se begeertes in lyn is met God se wil.
Heel eerste is daar die waterpas (skietlood) van die Woord. Ek moet al my hartsbegeertes en emosies laat ondersoek deur die Woord. Die Woord is objektief en waar en betroubaar. Die Woord is ’n betroubare lig op my pad om te volg. Nie my emosies nie, maar die Woord, moet vir my elke dag die pad aandui.
Tweedens is daar die waterpas (skietlood) van die Heilige Gees. Die Gees werk betroubaar en daarom moet ek my aan die Gees van God onderwerp. Die Gees skep vir my ’n nuwe hart wat die gawes van die Gees vertoon.
Derdens is daar die waterpas (skietlood) van die gemeenskap van gelowiges. Ek moet my hartsbegeertes deel met my medegelowiges en by hulle raad vra of ek op die regte pad is. Ek het eenmaal my raad gegee aan ’n sekere persoon, maar die persoon het nie my raad gevolg nie en dit het tot katastrofiese implikasies vir hom en vir honderde andere mense gelei.
Vierdens is daar die waterpas (skietlood) van gebed. Ek moet bid. Ek moet voortdurend bid. Ek moet saam met ander mense bid. Volhardende gebed word deur God beantwoord met die regte antwoorde op die regte tyd.
Vyfdens is daar die waterpas (skietlood) van die menslike denke, as deel van God se algemene openbaring. God het ook vir ons ’n verstand gegee om dinge self uit te redeneer, sonder om deur jou emosies op sleeptou geneem te word. Jou denke kan dalk vir jou iets heel anders sê as wat jou hart vir jou sê. Daarom kan ’n mens ook kundige raad by deskundiges kry en dit kan deel van God se plan met jou lewe wees.
“ ‘As Jesus vir ons ’n nuwe hart gee, hoekom kan ons dan nie daardie hart volg nie?’ Die rede waarom ons steeds nie ons harte – gevoelens, emosies en begeertes – moet volg nie, is omdat hulle steeds deur sonde geraak word. Die oorblyfsel van die sondeval van die mensdom woon steeds in ons sterflike liggame. Dit is wat bekend staan as die vlees.” (Pruitt, Shane)
Elke dag moet ons besluite neem. Somtyds lewensveranderende besluite soos loopbaanrigtings, verhoudings en ander belangrike keuses. Maar ons neem ook elke dag klein besluite. Ons kan maklik vanuit ons hart, die sentrum van ons emosies, reageer en foute maak.
Om emosioneel vanuit jou hart te reageer is altyd baie gevaarlik. Die kanse dat jy oordeelsfoute sal maak, is baie groot. Jy kan emosioneel uit jou hart jou humeur verloor, sonder om die skietlood van die Woord en gebed te gebruik om jou te korrigeer. Dan kan jy baie skade in verhoudinge aanrig. Jy kan dalk emosioneel vanuit jou hart ’n impulsiewe besluit oor finansies neem, sonder om die skietlood van ’n finansiële kenner te raadpleeg.
Emosies en hartsdinge kan baie mooi wees, maar ook baie gevaarlik.
Die “gevoelens, begeertes en emosies” van die hart sal altyd by ons wees. Maar ’n mens moet dit gedurig toets met ’n waterpas of skietlood. Is my hart in lyn met God se wil?
Ek kan nie blindelings my hart vertrou nie. Daarom het ek die waterpas van die Woord, die Heilige Gees, die gemeenskap van heiliges, gebed en gesonde menslike denke nodig.
Wie op alles emosioneel vanuit sy of haar hart reageer, veroorsaak net dat die gebrokenheid groter word.
Moenie die hart volg nie, volg Jesus. Amen
(Ds. Paul Odendal is leraar van die NG Kerk Adelaide.)
BRONNELYS:
Pruitt, Shane. 9 Common Lies Christians Believe. The Crown Publishing Group. Kindle Edition.
https://news.stanford.edu/2005/06/14/jobs-061505/.
Bible Society of South Africa; Bible Society of South Africa. Die Bybel 2020-vertaling met Deuterokanonieke boeke (Afrikaans Edition). Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Kindle Edition
NG Kerk Adelaide 