Wanneer die driewiel van geloof, hoop en liefde, sy wiele verloor.

In 1 Kor 13: 13, sê Paulus dat jy geloof, hoop en liefde nodig het. Wat as jy net geloof en liefde het, maar nie hoop nie?

Daar is so baie goeie gelowige en liefdevolle mense, maar baie van hulle het die hoop op hierdie lewe verloor. Ek het een so ‘n vrou geken. Sy was van die VG Kerk Strydenburg met die naam van Sabien Goeiman. Sy was ‘n goeie godvresende vrou gewees. Haar lewe was kenmerkend van ‘n lewende geloof en ‘n diep egte liefde. Maar haar oë was leeg, sonder enige hoop – dit is nog voordat sy blind geword het. Ek onthou ek het altyd my ou brille vir haar gegee, omdat sy swaksiende was. Sy het min rede gehad om enige hoop in hierdie lewe te hê. Met haar karige staatspensioen het sy moeilik deurgekom, want sy moes nog sorg vir kleinkinders. Sy het geen hoop gehad dat dit môre of volgende maand sal beter gaan nie. Dan onthou ek vir Oom Willem Brouwers ook van die VG Kerk Strydenburg. Altyd op pensioendag, was sy enigste bederf gewees vir die maand om vir hom ‘n stukkie gaar vis by die kafee te koop. Hy het eenmaal vir my gesê, dat hy altyd skuldig voel as hy die gaar stukkie vis koop, want dit is nie genoeg vir sy huismense nie. Daar is net genoeg om te oorleef. Ouma Sabien en Oom Willem het ten spyte van swaar, egter altyd die geloof en die liefde behou, al was die hoop dikwels min. Ek het groot respek vir hulle gehad.

Baie ander mense se situasies is so hooploos, dat hulle hul oorgee aan drank en dwelms, om net vir ‘n kort tydjie te kan vergeet van hulle hopelose situasie. Waarom sal ‘n arm mens hom bekommer oor ‘n kondoom, vir Vigs wat hom eers oor 10 jaar kan doodmaak, maar hy het vandag nie eers brood het om aan die lewe te bly nie.

Die ergste is natuurlik as dit jou aan hoop ontbreek en jy later ook jou geloof en liefde verloor. Dan het jy niks.

Dit is soos ‘n driewiel- fietsie wat sy een wiel verloor. Die hele driewiel knars tot stilstand. Sonder liefde heers gesinsgeweld. Sonder geloof vergeet jy van God en die kerk. Dit is die verhaal van bendegeweld in die Wes-Kaap en die karretjie-mense in die Bo-Karoo. Dit is die verhaal van die Transskei en duisende wat gaan hoop soek in die Wes-Kaap.

Die tragedie van ons land, is dat daar nie geloof, nie hoop en ook nie liefde is nie. Daarom is ons land in so ‘n morele verval. Ons land is in chaos. Somtyds vernietig mense hulle eie hoop, maar meer dikwels is mense uitgelewer aan situasies waaroor hulle geen beheer het nie.

Prof Daniël Louw vertel van die dag toe hy saam met ‘n taxi op pad was in Nieu – Delhi in Indië. Daar is totale chaos op die paaie. Die taxibestuurder het toe vir hom gesê: “In India, everything possible. You only need good brake, good horn and good luck.” Hy het toe ook bygevoeg dat jy nooit in jou truspieël moet kyk nie. Die persoon agter jou moet kyk wat voor hom gebeur. As jy kyk na jou truspieël, is jy gedoem, want dan is jou oog nie op die baie gevare voor jou nie. Jy moet net hoetende vorentoe beur.

Mense dink dikwels dat hoop net die toekoms in gedagte het. Dat jy nie ‘n truspieël van die verlede en wat agter jou lê nodig het nie. Dit sou egter verkeerd wees. Heb 11 hou juis aan ons ‘n heldegalery voor van geloofshelde, wat geglo het, omdat hulle gehoop het op die dinge wat hulle nie sien nie. Die geloofshelde van Heb 11 is vir ons ‘n inspirasie, ‘n truspieëltjie, wat ons geloof en hoop versterk. Ons moet terugkyk in die truspieël van die Bybel se geloofshelde en daaruit hoop kry vir ons eie geloofspad met God. Die God van die verlede, van die geskiedenis, kan weer en weer en groter en groter, Homself oor en oor bewys, as die troue Verbondsgod van geslagte en weleer.

Geloof, hoop en liefde is soos die skakels van ‘n ketting. Heb 11: 1 sê duidelik dat geloof is om seker te wees wat ons hoop. Hierdie hoop kan ons nie nou alreeds sien nie, dit is om oortuig te wees van die dinge wat ons nie kan sien nie. Wanneer jy hoopvol glo en glo in die hoop, dan kan jy liefde ook bemeester in die lewe. Maar liefde begin by die geloof en die hoop. Liefde, wat die grootste is, sal vanuit die geloof en hoop totstand kom.

Daarom moet mense in Suid-Afrika weer opnuut geloof en hoop bemeester. Dit is wat ons land die meeste nodig het. As die twee agterwiele geloof en hoop in plek is, sal die voorste groot wiel, naamlik die liefde ook gestalte kry.

Beide geloof en hoop in Heb 11: 1 het te doen met dit wat ons nie kan sien nie. Geloof en hoop het te doen met die onsienlike. Daarom moet ons nie ons geloof en hoop aan sienlike dinge vasmaak nie. Die duiwel wil ons oorred deur die sienlike dinge vir ons aantreklik te maak. Mense hoop op die sienlike goed, Sienlike dinge word dikwels afgode en dit lei tot liefdeloosheid. Onsienlike dinge, is geestelike werklikhede, wat mense geestelik bou en lei tot moraliteit en tot liefde. Geloof is om te belê in die onsienlike.

Dit is soos ‘n brug in mistige weer. Jy kan nie sien of die brug anderkant weer grond raak nie. Maar jou vorige ervarings en die beweging van die verkeer (medegelowiges) gee vir jou genoeg vertrou om oor die brug te ry, na die onsienlike anderkant.

Daarom moedig die Hebreër skrywer ons aan, om al word ons armer in fisiese dinge, ons ryker moet word in geestelike dinge. Liggaam en Gees, daaruit bestaan die mens. Die liggaam kwyn met ouderdom, maar die geestelike groei soos ons ouer word. Wie geestelik groei, groei in sy/haar geloof. Juis daarom moet ons klem lê op die geestelike onsienlike, aldus die Hebreër skrywer. Liefde word dan sigbaar. Arm aan sigbare goed en sekuriteite maar ryk aan onsigbare geestelike rykdom en wysheid. Daarom kan hulle liefhê.

Belê in die onsienlike met geloof en hoop, dan sal die liefde outomaties sigbaar word in jou lewe. Het jou driewiel, van geloof, hoop en liefde, nog al drie sy wiele?                              Amen.

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide.)

STINK AFRIKANERS …….

Afrikaners is pragtige geharde blomme. Met hulle helder oranjekleur kan hulle enige tuin verfraai. Maar Afrikanerblomme stink. Hulle ruik nie lekker nie.

Paulus sê as’t ware in 2 Kor 2: 14 – 17 dat ‘n mens uitwendig mooi kan lyk, maar dat jou siel stink. Jou siel stink as jy in onvrede, bitterheid, kwaadwilligheid, onvergewenshesindheid en in sonde lewe. Die agtergrond van ons gelese gedeelte gaan oor die vraag of jy sonde in jou lewe oorwin het. In die voorafgaande verse word melding gemaak van liefde en vergifnis vir die oortreder. Daarom moedig Paulus ons aan om sonde in ons lewe te oorkom. Dan is ons op ‘n triomftog en versprei ons ‘n aangename geur. Die konteks van die gedeelte gaan oor die Romeinse gebruik om na ‘n oorwinning deur die stad te marsjeer met groot vertoon. Gewoonlik word die vyand met minagting deur die strate aan gejaag. Of die vyand word slawe of hulle word doodgemaak in die openbaar. Met so ‘n triomftog word gewoonlik oor wierook gebrand. Vir die oorwinnaars is dit ‘n aangename reuk. Maar vir die vyand wat verslaan is, is dit ‘n doodsreuk. Hulle verwag die ergste, naamlik die dood. Net so, as die gelowige die sonde in sy of haar lewe oorwin, word ‘n aangename geur versprei vir almal om te ruik. Maar as jy in die sonde volhard, versprei jy ‘n doodsreuk, ‘n stinkende slegte reuk.

In vers 17 word in die heel nuutste Afrikaanse vertaling gepraat van mense wat met die Woord “smous”. Dit beteken om die Evangelie af te water. Dit is soos ‘n mes of swaard wat stomp geword het. Gelowiges kan dikwels die skerp kante van die Evangelie stomp maak. Dit beteken dat die tweesnydende Woord van die Here sy skerp kante verloor en as’t ware nutteloos word. So kan die mens die Woord van die Here so afstomp en verwater. Hoor wat sê Eugene Peterson in The Message: “No–but at least we don’t take God’s Word, water it down, and then take it to the streets to sell it cheap. We stand in Christ’s presence when we speak; God looks us in the face. We get what we say straight from God and say it as honestly as we can.” Dit is die probleem van die post-moderne mens, ons maak die Woord stomp, omdat ons die Evangelie afwater. Dan versprei ons ‘n stinkende onaangename reuk. Alles word as reg en aanvaarbaar voorgehou. Die Evangelie word afgewater as ‘n “ou boek” wat niks meer vandag sê nie. Aborsies word as reg voorgehou. Sondagontheiliging is algemeen. Buitehuwelikse seks is algemeen. Om te steel word regstellende aksie. Kinders mag nie meer pak kry nie. Die doodstraf is afgeskap. Mense se etiese waardes het verwater. Die Here se naam word misbruik as ‘n vloekwoord. Godsdienstige waardes word as outyds voorgehou.Uitwendig is ons soos pragtige Afrikanerblomme, maar inwendig kan ons siele stink van ‘n afgewaterde Evangelie, wat al sy skerpte verloor het.

Eenmaal het die Here Jesus Christus in Joh 13, die stinkende voete van die dissipels gewas. Hy het van stinkende voet na stinkende voet beweeg en elke voet gewas, om die Joodse reinigingswet te onderhou. Eintlik, was dit die simbool dat Jesus aan die kruis ons stinkende harte en lewens sal skoonwas, sodat ons weer welriekend kan ruik.

Ek het êrens gelees dat die gebruik van ‘n bruidsruiker sy ontstaan in die Romeinse Ryk gehad het, maar dat dit in die Middeleeue die gebruik gehad het dat die bruid kan lekker ruik, omdat daar in daardie tyd nie seep en parfuum was nie. So kon die bruid lekker geruik het vir haar bruidegom op hul groot dag. Nie Old Spice of Jóvan se Black Musk, kan ons siele laat lekker ruik nie. Geen bruidsruiker kan ons stink lewe verdryf nie. Die teksgedeelte sê uitdruklik Christus neem ons op ‘n triomftog. Hy verlos ons. Hy laat ons weer welriekend ruik. Wanneer ons die sonde in ons lewe oorwin, dan versprei ons ‘n welriekende geur. Daarom mag ons nie gemaklik in ons eie sonde voortploeter nie. Christus neem ons mee op Sy triomftog. Sommige vetplante se blomme ruik baie sleg, om brommers aan te trek om hulle te bevrug. ‘n Slegte reuk, trek brommer en vlieë vriende, nie egte ware vriende nie. Blomme wat aangenaam ruik, trek skoenlappers aan, wat ware en goeie vriende is. Vers 17, sê ons moet in opregtheid praat en leef, asof dit vanuit God kom. Dit beteken om geen kompromieë te maak nie.

Watse reuk versprei jy? Ruik jy lekker vir jou man of vrou? Ruik jy lekker vir jou gesin of vir jou ouers? Ruik jy lekker vir jou werksmense of kollegas? Versprei jy ‘n aangename geur in Adelaide gemeenskap? Old Spice, Lux of Jóvan se Black Musk gaan jou nie red nie. Dit gaan jou siel, woorde, dade en optrede nie laat lekker ruik nie. Net Christus kan jou vernuwe om totaal nuut en vars te ruik. In Christus is jy ‘n nuwe mens, wat anders en welriekend leef.

By my ouerhuis van jare gelede het daar ‘n katjiepiering struik gestaan, by die voordeur. Op somersnagte het dit die heerlikse geur versprei. Jy kon dit meters van die struik al ruik. Dit was vir my ‘n wonderlike ervaring. So moet ons ook katjiepieringstruike wees wat ‘n welriekende geur versprei, wat op ‘n afstand geruik kan word deur almal rondom jou.

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide.)

Die drie gode van ons tyd …

Richard Foster het ‘n boek geskryf met die titel: “Sex, money and power”. In die baie populêre boek word seks, geld en mag uitgesonder as die drie grootste gode van ons tyd.

Dit is die goed  wat mense dryf en waarvoor mense leef. Natuurlik is nie een van die drie verkeerd nie. Inteendeel as dit gedryf word deur liefde en verantwoordelikheid is dit opsigself drie wonderlike dinge waardeur God se Koninkryk kan kom. Maar ongelukkig leer die geskiedenis dat die mens hom telkens vergryp hieraan. ‘n Mens kan maar net die koerante deurblaai. In elke negatiewe beriggewing sal jy ten minste een van die moderne gode raaklees. Of mense vergryp hulself aan seksuele sonde, of aan geld of aan magmisbruik.

Dit laat my dink aan die raad hoe om ‘n aap te vang. Plaas net vrugte of iets lekkers in ‘n nou nek bottel. Wanneer die aap sy hand in die pot steek en die lekkerny wil uittrek sit sy hand was. In plaas daarvan om sy hand oop te maak, bly hy vasklou aan die lekkerny – en siedaar jy het aap se kind gevang. So vang die bose die mensdom – omdat ons die duiwel na aap in ons gierigheid na seks, geld en mag.

Die koerante is vol van seksuele misgrype – wat eindelose pyn en emosionele seer veroorsaak – omdat mense die wonderskone gawe van seksualiteit misbruik tot persoonlike bevrediging van eie drange, wat nie gemik is daarop om jou lewensmaat se vrouwees en manwees te dien nie. Dit word verontmenslik tot bare dierlike instinkte (waar daar van skoonheid nie veel oorbly nie). Mense word ontrou, omdat die gras altyd groener aan die ander kant lyk.

Van finansiële vergrype lees ons elke dag. Diefstal, salarisse wat buite verhouding is, uitbuiting van werknemers, omkopery, onredelike winsgrense, loansharks en selfverryking is aan die orde van die dag. Iets van die “fat cat” en die soustrein – sindroom eet ons ekonomie op en neem die brood uit die armes se mond.

Van magmisbruik hoor ons elke dag in die politiek, sakewêreld, in die polisie en sommer ook in die “daaglikse politiek” tussen mense en in organisasies. Baantjies vir boeties, krap my rug – dan krap ek jou rug, tot  die blou lig bendes. Die blou lig bendes is die ergste. Sommige minister van ‘n provinsiale departement jaag met ‘n konvooi van voertuie, met blou ligte en sirenes van een funksie na die volgende partytjie – in die waan dat hy / sy vreeslik belangrik is. Klein godjies wat tog asseblief raakgesien moet word ! Die duurste voertuie en ontwerpersklere moet die beeld van belangrik poets tot sinlose ydelheid. Van eenvoud en nederigheid is daar geen sprake. Blink voertuie in plakkerskamp – woonbuurte skreeu ten hemel vir hul wat smag na ‘n deel van die ekonomiese koek, om net te oorleef van vandag se honger en uitsigloosheid. “Power corrupts; absolute power corrupts absolutely” het John Emerich Edward Dalberg Acton, first Baron Acton(1834–1902) opgemerk. Abraham Lincoln het gesê: “You may fool all the people some of the time; you can even fool some of the people all the time; but you can’t fool all of the people all the time.” Uiteindelik haal die waarheid ook die politici in.

Wanneer seks, geld en mag misbruik word –  word mense van hul menslikheid beroof. Wanneer jy verontmenslik is, dan word die lewe sinloos en leeg en sonder enige betekenis. Wanneer mense beroof word van menslikheid vervaag alle HOOP.

Daarom word Christene opgeroep om seks, geld en mag in ‘n ander lig te sien. Die seksuele geskapenheid van die mens, die finansiële seëninge van die Here en die verantwoordelikheid van mag – moet gerig en gefokus wees om DIENSBAAR te wees. Dit moet nie gerig wees op die “self” nie, maar op die “ander”. Seks, geld en mag – gaan altyd gepaard met uiterste VERANTWOORDELIKHEID. Dan kom daar sin en betekenis en tonne seën in jou lewe. Dan word jou lewe ‘n seën vir ander.

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide)