SKRIFLESING: Rom 11: 16 – 24

By die doop vind ‘n ineëntingsproses plaas.

Paulus skryf aan die Christene in Rome en verduidelik dat die Christene (die wilde olyflote) ingeënt word op Christus die wortelstok van die mak olyf. Die swaartepunt val op die wortelstok wat die belangrikste is. Die wortelstok moet gesond, sterk en bestand teen siektes wees. Sonder ‘n sterk wortelstok, kan daar nie ‘n suksesvolle ineëntingsproses wees nie.

Christus Jesus is die sterk, gesonde wortelstok, waarin ons as gelowiges ingeënt word by ons doop. In ons doop word ons deel van die geslag van Abraham die vader van die geloof. Daarom word ons in ons doop almal kinders van Abraham. Ons word deel van die Christelike geloof. Daarom is die doop die teken van die inlywing van die Christelike kerk en deel kry van al die beloftes wat God vir sy kinders in die Bybel opgeteken het.

Ons wat in Christus gedoop is, het almal deel van die gemeenskaplike wortelstok van Jesus Christus. In vers 17 staan daar dat party van die olyfboom se takke is uitgekap. Dit beteken dit is die Jode wat nie tot geloof in Christus gekom het nie. Hulle was dooie takke. Hulle moet plek maak vir heidene wêreldwyd om ook ingeënt te word in Christus.

Ons is die ingeënte lote wat moet vrug dra vir Christus. Die wortelsap vloei van die wortelstok  deur al die ingeënte lote. Sonder die wortelstok, kan die  ingeënte lote nie groei en vrug dra nie.    

Vanoggend word Nico-Noah ingeënt in Christus die wortelstok. Hy kry deel aan Christus en al Sy weldade. Dit is nie die dopeling wat die keuse maak, sodat die mens daarop hoogmoedig moet raak nie. Dit is God wat uit vrye iniasitief vir Nico-Noah kies om deel van Sy verlossing te word. Dit is nie die dopeling of die loot wat die wortelstok dra nie. Dit is die wortelstok wat die loot dra.

Maar hierdie ingeënte dopeling moet leef uit die goedheid van God. Soos wat daar groot moeite gedoen word met die inentingsproses, moet die doopouers groot erns neem met hulle doopbelofte. Dit is ‘n belofte voor God. Ek moet my kind lei om in geloof te antwoord op al die toeseggings en beloftes van die doopverbond.  

Johannes Calvyn het gesê dat die twee vernaamste elemente van geloofsopvoeding moet liefde en strengheid wees. Liefde kweek geborgenheid en strengheid kweek sekuriteit. Met geborgenheid en sekuriteit het ‘n kind alles om ‘n suksesvolle grootmenslewe eendag te betree.

‘n Jong boompie moet ook konstant gesnoei word om vorm aan te neem. As ‘n Kareeboom gelos word, word dit ‘n bos. Wanneer ‘n Kareeboom gedurig gesnoei word, word dit ‘n pragtige boom waaronder jy kan sit en waaronder kinders kan speel. Daarom snoei die Here ons, ook elke dag van ons lewe om Godsmanne en Godsvroue te word. Daarom moet ‘n ouer ook bereid wees om die snoeiskêr in te lê, sodat hulle kinders eendag goedgevormde jongmense word. Daarom is om jou kind te tugtig, baie belangrik veral in die Spreukeboek van die Bybel. 

Psalm 1 praat van ‘n vrugteboom wat by waterstrome geplant is. Die waterstrome laat die vrugteboom welig groei en die boom lewer vrugte op sy tyd. So moet ons ook ons kinders by die waterstrome grootmaak. Hulle moet in die kerk grootgemaak word. Hulle moet met Bybelverhale uit die Kinderbybel grootgemaak word. Hulle moet met tuiskategese grootgemaak word. Die ouers moet moeite maak met hulle belydenisaflegging. Hulle moet op Christelike kampe groot word. Jy moet jou kinders grootmaak in die poorte van die Here se huis. As hulle sien dat kerkbywoning vir hulle ouers belangrik is, gaan hulle ook eendag ywerige kerkgangers en voorbeeldige Christene wees. As hulle soos jong boompies by die waterstrome groot gemaak word, sal ook hulle vrugte dra. Die leraar Timotheus het sy geloof ontvang van sy ouma Loïs en sy ma Eunice. Daarom is die doel van die doop dat daar oordrag van geloof moet plaasvind. Dat die jong kindjies ingelyf word in die geloofsgemeenskap.

Dit kos net een geslag om ‘n heiden groot te maak. Maak jou kind sonder die Here groot en jy kweek ‘n heiden.

Somtyds sal die lewenstorme van jou lewe, jou lewensboompie omwaai. Maar as jou wortelstok Christus is, sal daar altyd weer ‘n nuwe loot uitloop. Jy sal elke oggend weer nuwe krag van die Here ontvang. Soos ‘n wortelstok geanker is in die grond, so moet jy geanker wees aan Christus Jesus, dan sal jy die storms van die lewe kan trotseer.  

Kom ons wees soos lote wat ingeënt is in die wortelstok. Christus is ons wortelstok. In hom kan ons vrugte dra en ‘n Godvresende lewe leef.

Die inenting van jou gesin in Christus die wortelstok, bepaal jou gesin se toekoms.                                AMEN

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide.)

SKRIFLESING: Rom 13: 1 – 7

God is ‘n God van orde. ‘n Mens sien dit alreeds op die eerste bladsy van die Bybel.

Uit die chaos van die wêreld wat eers woes en leeg was in Gen 1:1, skep God orde vir sy skepping. God skep orde en ritme. God se ritme sien ‘n mens oral. God se orde is oral oor die skepping. Ons sien dit in: Die skeiding van see en land. Die skeiding tussen dag en nag. Die hemelliggame op hul vaste bane. Die eb en vloed van die oseane. Die siklus en ritme van wolke, reën, riviere, oseane en weer wolke. Ons sien dit in die seisoene wat mekaar gereeld afwissel. Ons sien dit in die natuurwette, die fisika wette en in die wette van die chemie.

Ook in die samelewing het God ‘n orde geplaas. Daar is ‘n verskeidenheid roepings, rolle en take. In familieverband, is daar die rolle van vaders, moeders, broers, susters, ooms, tannies en natuurlik ook van oupas en oumas.

In die samelewing vind jy wetstoepassers, staatsinstansies en nog vele ander instansies wat help om orde in die samelewing te verseker.   

Die 5de gebod is ‘n gebod vir orde en teen chaos. Dit lui: “Eer jou vader en jou moeder.”  EER beteken om jou vader en moeder se leiding te ag as belangrik. Om hulle met gesag te bejeën en hulle ouerskap as gewigtig te beskou.

Wanneer die 5de gebod begin respek vir jou ouers, beteken dit ook om alle mense in gesagsposisies met eer en respek te behandel. Die polisieman, die verkeerskonstabel en die howe moet jy met gesag bejeën.

Gesag begin altyd in die ouerhuis. Die ouerhuis is die voorbereiding vir die lewe. ‘n Simfoniekonsert het ‘n periode waartydens die musici hulle instrumente instem. Eers daarna begin hulle te speel. Orde word ingeoefen in die gesin. As die gesinsdissipline slaag, kry jy kinders wat met respek hulle onderwysers eer en ook suksesvolle grootmense word. Tuimel die gesin en die dissipline in die huis, dan tuimel alles.

Die gesin is in ‘n sekere sin so ‘n voorspel tot die lewe, so ‘n inoefening in ritme en orde, sodat daar uiteindelik sinvol, harmonies meegedoen kan word aan die ordeninge van God in die breër samelewing. Ordelose mense word ingebreek om ordelik en gedissiplineerd te leef.

Die 5de gebod is nie om dowe neute die eerste gebod van die tweede tafel van die wet nie – die tafel wat die onderlinge verhoudinge tussen mense onderling reël.

Die 5de gebod word gevolg deur ‘n belofte van seën – “dan sal jy lank bly woon in die land wat die Here jou God vir jou gee.” Figuurlik beteken dit, as jy jou ouers eer, sal jy lewenskwaliteit hê. Jy sal veiligheid en sekuriteit ervaar. Letterlik beteken dit ook dat die respek vir ouers en ouer mense, sal lei tot ‘n lang volksbestaan. Veral die Chinese met hulle absolute respek vir ouers het gemaak dat die Chinese van die volke in die wêreld is met ‘n lang volksbestaan.

Prof. Johan Heyns het gepraat van die gesin as die byekorf-sel van die byekorf (die samelewing). Wanneer die selle siek word, word die hele byekorf siek.

Wanneer die gesinne disintegreer, disintegreer  die hele samelewing.

In die moderne samelewing verkies mense dikwels die chaos bo God se orde. Ons bestorm God se orde, takel dit af of ons vergryp ons daaraan. In die moderne samelewing verafgod ons die indiwidu, terwyl die gesagsfiguur dikwels bespotlik en pateties voorgestel word. Ons lewe in ‘n ere van “I am me ….”

In Rom 8 beveel Paulus die inwoners van Rome en ook ons om aan die swaardmag van die staat gehoorsaam te wees. Maar wat daarvan as die swaardmag, kommunisties is en nie vir God erken as God nie. Moet ek nog steeds aan hulle gehoorsaam wees. Paulus skryf aan die eerste Christene, wat swaar gekry het onder die Romeinse oorheersing. Die Romeinse ryk het Ceasar as god beskou. Die Jode het begeer om van die Romeinse owerheid verlos te word. Daarom het hulle aanvanklik gedink dat Jesus, gekom het om die Jode van die Romeinse juk te verlos.

Tog moedig Jesus die Jode aan om belasting te betaal aan die goddelose Romeinse owerheid. Daarom vra hy hulle wie se kop verskyn op die Romeinse geldeenheid. As hulle dan sê, die Keiser s’n dan antwoord Jesus: Betaal aan die Keiser, wat die keiser toekom.

Daarom ten spyte van die goddeloosheid van die Romeinse owerheid, beklemtoon Hy dat hulle die swaardmag (die regering en Romeinse weermag moet gehoorsaam.

U sien Jesus is teen anargie. Anargie skep chaos. Anargie is om olie op die vuur te gooi. Daarom moet ons as Afrikaanse gemeenskap, al is ons ook hoe verontreg, nooit anargie veroorsaak nie. Die omgooi van ‘n SAPD voertuig en die uitbranding van dié voertuig op Senekal is nie Jesus se manier van dinge doen nie. Om die landroskantoor van Senekal aan te val, is nie ordelike vreedsame protes nie. Dit is anargie. Dit bevorder chaos. Dit strek nie God en ook nie vir ons tot eer nie. Dit het ons verleentheid geword.      

Op vreedsame manier kan ons, ons griewe onder die aandag van die openbare publiek en die internasionele wêreld bring. Vreedsame protes, wat nie gepaardgaan met anargie en die omverwerping van die swaardmag van die staat is die Christen se manier van protes van sy frustrasies.

Ghandi het Indië bevry van die Britse kolonialisme sonder om ‘n enkele skoot af te vuur. Hy het sy volgelinge aangesê om lydelike verset toe te pas.

Die Jode het eenmaal die groot Ordegewer uit ons ordelose wêreld weggewerk. Die Sanhedrin , die hoogste Joodse orde het Jesus van ordeloosheid, naamlik van godslastering beskuldig. Hulle het die Romeinse keiserryk, die hoogste politieke orde aangemoedig om Hom te veroordeel vir “opstand teen die orde.” Tog het Pontius Pilatus Hom onskuldig verklaar van wetteloosheid. Jesus het Hom nie verset nie.

Jesus is veroordeel volgens die hofprosedure van sy tyd en is tereggestel volgens die metode wat aan die orde was. Saam met orde-loses is Hy opgehang. In die naam van orde is die spykers ingeslaan.

Die valse ritme van die bose het skynbaar oorgeneem. Selfs die natuur is versteur, want daar was van 12h00 tot 15h00 ‘n drie ure duisternis. Maar dit was net vir 3 dae. God of chaos? Wie het gewen? God! Sy ritme word nie deurbreek nie, hoogstens drie dae in rus geplaas. Op die derde dag het Jesus Christus die dood oorwin en die orde weer herstel.

God belowe vir ons, dat alhoewel ons nou nog ‘n ‘n ordelose samelewing lewe, dat Hy eenmaal gaan kom met die Wederkoms om alles nuut en weer ordelik te maak. Die nuwe hemel en aarde is aan die kom, waar daar nie meer ordeloosheid sal wees nie, maar waar die wil en orde van God sal heers.

Nou is ons egter alreeds burgers van God se nuwe Koninkryk om al meer orde te bring in hierdie gebroke skepping waarbinne ons nou lewe.   AMEN

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide.)

 SKRIFLESING: Mark 9: 33 – 37 en Mark 10: 13 – 16

Die moderne mens het te groot vir sy skoene geraak. Ons dink so maklik groot oor onsself. Ons lei aan dieselfde grootheidwaansin waaraan Eva in die paradys en die dissipels aan die eerste Nagmaalstafel gelei het.

Die slang het mos aan Eva gevra of sy graag so groot soos God wou wees. Indien sy soos God wou wees moes sy net van die verbode vrug eet. En sy het geëet. Die dissipels het weer daar aan die eerste Nagmaalstafel gewonder wie van hulle is die grootste. Wie sal in God se nuwe koninkryk aan sy regterhand en wie aan sy linkerhand sit.

Die modern mens wil ook groot wees, sonder om God of sy medemens in die oë te kyk. Ons is so groot in ons eie oë dat ons ons gebedslewe verwaarloos, ons het God nie meer regtig so nodig nie. Ons probeer ook, ons elke dag te handhaaf teenoor ons medemens. Bidloosheid en selfhandhawing is simptome van mense wat aan ‘n grootheidswaansin lei, wat groot oor hulleself dink.

Ons moet weer klein word, soos ‘n kindjie, klein. Wat bedoel die Here Jesus as Hy sê dat ons soos ‘n kindjie die Koninkryk van God moet ontvang?

In die antieke wêreld was ‘n kind se waarde bitter gering. ‘n Kind se kans om 16 jaar oud te word was maar 4 uit 10 gewees. ‘n Pa het ook eers met geboorte besluit of hy die kind gaan aanvaar of nie aanvaar nie. Het hy die kind aanvaar, het hy die kind in sy arms geneem as teken van aanvaarding. Het hy die kind nie aanvaar nie, het hy doodgewoon sy rug op die moeder gedraai. Veral dogtertjies is dikwels nie aanvaar nie.

Sulke onwelkome babas is dan ook dikwels op ashope neergesit. Kinderlose egpare het gereeld op die ashope rond gesoek vir babas wat weggegooi is, in die hoop dat hulle by die babas kom, voordat die jakkalse hulle draai gemaak het. Kinders is ook dikwels verkoop as slawe om armoede of skuld af te skryf.

Selfs in die Joodse wêreld is kinders nie veel gereken nie. Daar was geen handves van kinderregte gewees nie. Veral dogters het min getel in die Joodse wêreld. Daarom het hulle dan ook dikwels die seënbede: “Die Here sal jou seën en jou beskerm ….” uitgelê dat die Here jou moet seën met seuns en jou moet beskerm teen dogters. Hier was seuns se waarde hoofsaaklik soos ons versekeringspolisse deesdae: hulle moes vir jou sorg op jou oudag.

Die kinders na wie Jesus in ons teksgedeelte verwys, was nie pienkgeskropte, stroopsoet onskuldige kinders wat na Elizabeth Ann’s se babapoeier geruik het nie. Nee, die kinders in die antieke tyd was dikwels vuil en verwaarloos. (Dink maar hoe die kinders vandag nog in die Arabiese wêreld daarna uitsien.) Verder was die kinders totaal magteloos, totaal afhanklik van die liefde en versorging van die grootmense. Hulle was totaal en al sonder enige regte. Dit is hoekom die dissipels met die ma’s raas wat wil hê dat die Here Jesus hulle kinders moes seën. Dit was in die oë van die dissipels ‘n vermorsing van die goeie rabbi se tyd en energie.

In hulle eie oë het die dissipels gedink hulle is konings, hulle het hulle self reggemaak vir ereposisies. Daarom bring die Here Jesus vir hulle grond toe en sê hulle moet soos hierdie kinders word. Die Koninkryk is vir mense wat klein is.

Kinders moet op stoele staan om by te kom. Kinders moet gedurig opkyk na grootmense. Kinders kan nie na hulle self kyk of vir hulleself sorg nie. Kinders is heeltemal aangewese op grootmense. Kinders leef uit die hande van hulle ouers.

Vir sulke mense is die Koninkryk van God bedoel, vir sulke mense wat weet hulle is klein. Eers as ek klein is, weet ek hoe geweldig afhanklik ek is. Eers as ek klein is, weet ek hoe ontsaglik nodig ek vir God het. Eers dan besef ek, dat ek nie ‘n dag sonder God kan leef nie. Vir sulke mense is die Nagmaal daar. Dit is vir mense wat honger en dors na God, nie vir hulle wat net so ‘n bietjie lus is vir godsdiens nie. Nagmaal is vir mense wat honger na die brood van die lewe en wat dors na die lewende water.

Ja, om in God se Koninkryk in te gaan moet ek klein word soos ‘n kind, soos ‘n skoothondjie wat leef van die krummels wat van die baas se tafel afval.

As ek weer geleer het om klein te word, kan ek skielik weer bid en skielik word dit nie meer vir my so nodig om myself te wil handhaaf nie. Ek leer weer die krag van gebed en ek leer dat God vir my sorg en daarom is selfhandhawing onnodig.

Paulus sê mos as ek sterk is, is ek eintlik swak, maar as ek swak is, is ek eintlik sterk. Ja, as ek groot is, is ek eintlik klein, maar as ek klein is, is ek eers regtig groot.

Christus het in sy lyding klein geword, daarom kon Hy so kragdadig in Getsemané bid en het Hy hom nie gehandhaaf voor Judas, voor die soldate, voor Pilatus en voor Herodus nie. Hy het Homself nie gehandhaaf nie, sodat ons uit sy verlossing kan leef.

Jesus Christus het ook klein geword in Sy lyding, sodat Hy die wêreld kon red van sonde. Daarom getuig die brood en die wyn van Sy lyding, sodat ons verlos kan wees.   

Gaan word klein in hierdie wêreld en dan kan God vir u en my kragtig gebruik.

Here, ek wil ‘n kindjie, klein wees ……

Amen

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide.)