NG Kerk Adelaide

SKRIFLESING:  Luk 2: 25 – 40

Hoe ouer ’n mens word, hoe meer voel en ervaar jy dat jy op die rand gestoot word. Dit is asof jy nie meer so nodig is nie. In die SANW en sommige ander beroepe word jy gedwing om al op 60 jaar af te tree.

Deesdae kry ’n man of vrou baie moeilik op die ouderdom van 50 jaar plus ’n vaste betrekking in die arbeidsektor. Maatskappye soek jong mense, nie middeljariges of ouer mense nie.

Oumense sê ook dat hulle voel dat hoe ouer hulle word, hulle menings al minder tel. Mense luister al minder na hulle en behandel hulle selfs soos kinders.

In die oë van die sondige wêreld is dit waar dat ’n mens se waarde afneem hoe ouer jy word. Miskien is dit so omdat ons so materialisties ingestel is. Hoe ouer mense word, hoe meer verloor hulle waarde. Maar hoe ouer meubels, antieke ware, antieke motors, ensovoorts word, hoe hoër styg hulle gesogtheid en hulle verkoopprys.

In die antieke tyd is grysheid gesien as ’n seën en is oumense hoog aangeslaan. Om grys te word in die ou tyd, was om ’n sekere statigheid te bekom. Grysaards het by die stadspoorte bymekaar gekom om regspraak te beoefen. Vandag is dit net mooi andersom. Die jeug en jeugdigheid is alles. Om grys te word, beteken “diskwalifikasie” en daarom is mense vandag so lief om hulle hare te kleur en plooie te verdoesel.

Maar God ag groot waarde aan oumense. God doen ook groot dinge deur oumense. Dwarsdeur die Bybel lees ons hoedat God bejaarde mense gebruik het om groot dinge te doen.

Dink aan Abraham en Sara wat in hulle bejaardheid die kind Isak verwag het. Dit was eintlik lagwekkend en daarom het Sara gelag. Uit hierdie lagwekkende bejaarde situasie is die volk Israel gebore, ja, sodat ons almal vandag kinders van Abraham is.

Al die aartsvaders, Abraham, Isak, Jakob en ander, was in hulle bejaardheid besondere instrumente in die hand van die Here.

Selfs Moses het as ’n bejaarde man sy volk uit Egipte-land uitgelei, deur die woestyn, die beloofde land in. Tog stort hyself inmekaar en sterf voor hy sy voet in die beloofde land sit.

Simeon was ’n bejaarde man, maar God het aan hom beloof dat hy die Messias sal sien voor hy sterwe. Hy was getrou in die tempeldiens en daarom was hy dan ook daar om die Kindjie Jesus te aanskou. Oor dié Kind het hy ’n loflied gesing, maar ook profetiese woorde gespreek in vers 35. Anna was ’n bejaarde vrou, ’n profetes van 84 jaar oud, maar het nog elke dag die Here gedien. Sy het nooit van die tempel weggebly nie en God dag en nag gedien.

Daarom dien bejaardes veral as geestelike getuies van die wonderdade wat God al in hulle lewe gedoen het. Vergelyk Hebreërs se heldegalery van geloofshelde wat die ander aanmoedig in die geloof.

Oupas en oumas speel ’n groot rol in hulle kleinkinders se lewe. Timoteus is nie net deur sy moeder gevorm nie, maar ook deur sy ouma Loïs. Inteendeel, sy ouma Loïs word genoem voor sy ma Eunice.

Gedurende die verouderingsproses neem die intellek en skerpheid van die brein af, maar die kreatiwiteit en ervaring maak dat mense hulle grootste werke op ’n gevorderde ouderdom skep. Van die grootste teologiese werke deur die loop van eeue is deur bejaarde kerkvaders geskryf.

Die grootste mentors in my lewe was almal bejaarde mense. Ek dink aan twee van my oud-professore, naamlik prof. EPJ Kleynhans wat vir my Kerkreg gegee het en prof. Mias de Klerk wat vir my Praktiese Teologie gegee het. Hulle lesings was soos preke. Jy het vasgenael na hulle geluister. Dit was ’n belewenis.

Op Strydenburg was daar ’n Oom Jan van Wyk van 94 wat ’n baie groot mentor in my lewe was.   

Nelson Mandela het op die ouderdom van 79 opgetree as die president van Suid-Afrika. Op ’n stadium was hy naas Coca Cola die tweede bekendste ikoon in die wêreld.

Mense behaal doktorsgrade op 90 jaar plus.

’n Mens word oud soos wat jy geleef het. As jy ’n vriendelike, opgewekte en dankbare mens was in jou jeugjare, sal jy ook só oud word. As jy ’n verbitterde mens is, sal jy ook eendag ’n verbitterde onvergenoegde oumens wees.

Ek het eendag ’n Engelse oom in Huis Corrie Dreyer besoek, wat op sy laaste was. Hy sê aan my dat sy ou liggaam nie meer kan nie. Maar in dieselfde asem sê hy dat hy soos ’n “springchicken” voel. Sy liggaam is oud, maar sy gees is jonk.   

’n Mens word oud sodat jy kan dien, bid, ander ondersteun, en om daar vir ander te wees. Sommiges het die wanopvatting dat oud word beteken ek moet agteroor sit sodat ander my moet bedien. Nee, selfs in my bejaarde ouderdom moet ek ander kan dien, soos Abraham, Moses, Simeon en Anna. Die Here kan en wil my nog steeds gebruik.

Talmage vertel die verhaal van ’n jong man wat na ’n 90-jarige man gekom het en vir hom gevra het: “Hoe het jy dit reggekry om so lank te lewe en so ’n goeie karakter te wees?”  Die ou man het die jongeling na ’n boord geneem en na ’n paar groot bome vol appels gewys en gesê: “Ek het hierdie bome geplant toe ek ’n seuntjie was, en nou wonder jy waarom ek dit in my ouderdom oes?” Ons maak op ons oudag bymekaar wat ons in ons jeug plant. Saai vir die wind, en jy maai die warrelwind. Plant in die vroeë lewe die regte soort Christelike karakter, en jy sal in jou ouderdom ’n mens van karakter en integriteit wees.

As ek in Huis Corrie Dreyer is, kan ek dien, ander mense moed inpraat, mense opbeur en ander help. Ek is daar om te dien en nie om bedien te word nie.

In Amerika is daar tuistes waar bejaardes hulle eie inrigtings bestuur en onderhou. Sommige maak kos, ander herstel klere, ander werk in die tuin en so het elkeen sy funksie in die tehuis. Daar is amper geen werkers nie. Daar is ook ouetehuise in Amerika waar hulle ouetehuise en kleuterskole langs mekaar bou. As dit pouse-tyd is gaan die kindertjies na die ouetehuis toe. Dan gee die bejaardes ekstra aandag aan die kindertjies deur vir hulle te lees en met hulle te speel. Die bejaardes voel ook minder eensaam en voel hulle beteken iets vir die samelewing.

Daarom moet ’n mens jou waardigheid behou, te midde van ouderdom en aftakeling. ’n Mens se waardigheid lê in jou gees en nie in jou liggaam nie.

Ek wil nie jonger wees nie. Hoeveel armer sal ek nie aan lewenservaring wees nie! Bejaarde Christene is geneig om bedagsaam, vriendelik, geduldig en liefdevol te wees. Deur jare van navolging van Christus het hulle meer en meer na Sy beeld gegroei. Fisiese gesondheid kan misluk, of die sig word swak, die gehoor verswak, maar daar is geen rede om moed te verloor nie. Hoekom? Die innerlike natuur word elke dag vernuwe.

Vir diegene wat die verbygaande jare vrees, is ’n interessante moontlikheid deur Charles L. Allen voorgestel. Hy skryf: “Sê nou net die proses was omgekeer. Jy sou op ’n hoë ouderdom begin lewe en elke dag ’n bietjie jonger wees. Nou, dit sou verskriklik wees. Elke dag sou jy ’n bietjie minder weet as wat jy die vorige dag geweet het.”

In die oë van die wêreld verloor oumense dikwels waarde. Maar in God se oë styg oumense in waarde. Jy word in ’n besondere sin al meer bruikbaar in die Here se diens.

Kom ons dank God vir die bejaardes, ook dié in ons gemeenskap. Mag hulle soos Abraham, Simeon en Anna nog steeds bruikbare instrumente wees. Ja, geloofshelde om ander te inspireer.                                    AMEN  

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide.)