SKRIFLESING: Eksodus 20 en Mat 23: 23
Wanneer het ’n mens ontsag vir God en Sy wil? In die ou dae het mense geglo dat jy niks op die Bybel mag sit nie. Die Bybel moet altyd bo lê. Daar is geglo jy moet elke Sondag met ’n pak klere of met ’n hoed na die erediens toe gaan. Jy moet Sondag stil deurbring en nie lawaai maak nie. Jy mag nie swem op ’n Sondag nie. Jy mag nie brei of met ’n naald op ’n Sondag werk nie, anders steek jy dit in die oë van die Here. Ontsag vir God in die ou dae het beteken om sekere dinge nie te doen nie.
Wanneer die Bybel praat oor ontsag, praat die Bybel oor verhoudinge.
Daar word vertel van Petrov die getroue kerkganger. Hy was ’n brandarm houtkapper, ’n godvresende mens wat gereeld in die kerk op die dorp was. Skielik het hy opgehou om kerk toe te gaan. Hy het baie katte gehad. Die mense het begin skinder oor die katte wat hy in die woud ingeneem het. En dat die katte nie weer terugkom nie. Hulle het geglo hy is met satansdinge besig. Die kerkraad het ’n waarskuwingsbrief geskryf, hom onder sensuur geplaas en hom later afgesny. Hy het in afsondering gesterf. Na sy dood het dit geblyk dat hy in werklikheid melaatses versorg het en vir hulle katte geneem het sodat die melaatses iets het om te streel en dit het vir hulle vreugde gebring. Hy het ook vir die melaatses huisvesting gebou. Na sy dood het die brief by die predikant uitgekom via die prokureur. Dit het onder andere gelui dat hy vergifnis vra vir sy gedrag, want hy wou nie die ander mense aansteek met melaatsheid nie. Dit is ontsag vir God, naamlik om vir die melaatses te sorg ten spyte van die gevolge.
Die Tien Gebooie gaan oor om ontsag vir God en jou medemens te hê. Dit begin met ’n bevrydingswoord in Eksodus 20 : 2 – “Ek is die Here jou God, wat jou uit Egipteland, uit die plek van slawerny, uitgelei het.” Eers die bevryding en dan verwag die Here van ons om in die regte verhouding met God en ons naaste te leef.
Die eerste gebod gaan daaroor dat jy net met die enigste God ’n verhouding moet hê. Daar mag geen verhouding met ’n ander god wees nie. Die tweede gebod beveel ’n persoonlike intieme verhouding en nie die buiging voor afbeeldings van die Here nie. Die derde gebod is dat jou verhouding met die Here so moet wees dat jy ontsag vir sy Naam het en dit nie moet misbruik nie, maar eerder uitbrei. Die vierde gebod beveel dat jy jou verhouding met die Here moet versterk deur die bywoning van eredienste op die Sabbat (nou, die Sondag). Op Sondag moet jy tyd maak vir ander mense. Op Sondag moet jy kuier met ander mense. Die vyfde gebod sê dat jy ’n goeie verhouding met jou ouers moet hê en dat hulle raad gewig moet dra in jou lewe. Die sesde gebod is dat jou verhoudinge so moet wees dat jy nie ander mense met daad of met woorde mag vermoor nie. Die sewende gebod sê dat jou verhouding met jou lewensmaat van diepte en getrouheid moet getuig. Die agste gebod beveel dat jou verhouding met ander mense so moet wees dat jy nie hulle goed sal vat nie. Die negende gebod beveel dat jy jou verhouding met ander mense sal eer deur nie valse dinge van hulle te versprei nie. Die tiende gebod beveel dat jou verhouding met ander mense so sal wees dat jy nie hulle goed of prestasies sal begeer nie.
Mat 23: 23, die ander opsomming van die wet, handel ook oor verhoudings. Dit lees as volg: “Wee julle, skrifkenners en Fariseërs, skynheiliges! Want julle gee tiendes van kruisement en vinkel en komyn, maar julle het die gewigtigste van die wet nagelaat – die reg en die barmhartigheid en die trou. Hierdie dinge moes julle gedoen het sonder om die ander na te laat.” Weereens beklemtoon die Here Jesus dat nie die dinge wat jy doen die Here eer nie, maar eerder die dinge in die verhoudings van reg, barmhartigheid en trou.
Die bergpredikasie gaan ook oor die regte verhoudinge, soos sagmoedigheid, barmhartigheid, regverdigheid en so meer. Eers dan het jy ontsag vir God.
’n Ware verhaal in die Tweede Wêreldoorlog handel oor ’n kerk wat in die oorlog geannekseer is as ’n mediese hospitaal. Die pasiënte het op die kerkbanke gelê en daarom het die kerkbanke gedien as beddens. Verskeie Bybels is toegedraai met linne en as kopkussings gebruik. Die Nagmaalstafel het gedien as operasietafel en met die Nagmaalsbeker is urine en bloed opgevang. Die Nagmaalsborde het gedien as borde om die chirurgiese instrumente op te plaas. Die konsistorie was die lykshuis.
Is die kerk onteer? Nee, beslis nie. Godsdiens gaan nie oor dinge en reëls nie, maar oor verhoudinge. Dit is waarom die Here Jesus na die wêreld toe gekom het. Hy het gekom om te dien en om verhoudinge te skep. Daarom het Hy ook die kerk gestig, sodat daar verhoudinge kan wees met mekaar en met God.
Godsdiens gaan nie oor dinge en sinlose reëls en wette nie. Jesus Christus het gekom en die Ou Testamentiese reëls kom vervul. Jesus Christus het op ’n Sondag siekes gesond gemaak, tot die argwaan van die Farisieërs en skrifgeleerdes. Hy het op ’n Sondag koring gepluk op die lande.
Daarom kan jy saam met jou kinders swem op ’n Sondagmiddag, want daardeur bou jy verhoudinge met jou kinders. Jy eer die Here, as jy verhoudinge bou.
Moenie reëls en wette verafgod nie. Die nuwe Testament leer vir ons dat verhoudinge meer belangrik is as die hou van reëls en wette.
Mense onthou nie noodwendig wat jy vir hulle gedoen het nie, maar hulle onthou hoe jy hulle laat voel het.
Die hele Christelike lewe gaan oor verhoudinge. AMEN
(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide)
NG Kerk Adelaide 