NG Kerk Adelaide

SKRIFLESING: Rom 13: 8 – 14

Die HAT beskryf die woord “narcissisme” as ‘n “sieklike verliefdheid op jouself.”

Die woord kom uit die Persiese mitologie van bykans 2000 jaar gelede in die tyd voor spieëls. Dar word vertel van ‘n jongman wat eendag sy eie spieëlbeeld vir die eerste keer in die water gesien het. Dadelik het hy op homself verlief geraak, want hy was baie aantreklik. Elke dag het hy na sy eie spieëlbeeld in die water gekyk. Hy was verslaaf aan homself. Eendag het hy weer afgebuk en probeer om homself in die water te soen. Hy het in die water geval en omdat hy nie kon swem nie, het hy verdrink. Die watergode het hom egter jammer gekry en hom in ‘n narsing verander. ‘n Narsing is ‘n bolgewas met geurige blomme. Vandaar die naam narcissisme, vir iemand wat ‘n sieklike selfliefde het vir homself.

Eintlik maak ons elkeen onsself heel dikwels skuldig aan narcissisme. Dit is soos die vroutjie wat teenoor haar man gekla het oor die derde persoon wat hulle huwelik verwoes. Toe ontken hy heftig dat daar ‘n derde persoon is. Sy sê toe daar is, want “ek is op jou verlief en jy is ook op jouself verlief.”

Ons is op onsself verlief en daarom is ons gedurig met dagdrome besig.

Kinders droom om te wees soos Superman, Rambo, Spiderman en Tarzan.

Grootmense droom net groter drome oor wat hulle eendag wil besit, soos materiële goed, status en eer. Baie vroue droom om te lyk soos die vrou op die voorblad van die glanstydskrif. Mans droom daarvan om dinge te kan beheers en sy merk in die lewe te maak, Daarom praat hulle van die manlike ego. Eva het weer gedroom om soos God te wees. Eintlik is dit maar net die simptome van ‘n sieklike selfbeeld. Juis omdat ons so op onsself verlief is, sukkel ons so met die 10 gebooie.   

Peterson het ‘n gedig geskryf. Hy skryf: “Die jare gaan, die jare kom, ons mors die 10 gebooie om.” Juis omdat ons so verlief is op onsself, mors ons die 10 gebooie so op.

In die fisika en die sterrekunde leer ons van middelpuntvliedende krag. Dit is ‘n krag wat wegbeweeg van die kern. Daarom stort die aarde nie in die son nie. Middelpuntvliedende krag verseker lewe. Ons wêreld en ons verhoudinge stort egter in duie omdat ons met middelpuntsoekende krag besig is. Ons is met onsself besig. Ons is met ‘n sieklike selfliefde besig. So beland ons op ‘n ego-trip want ons is op onsself verlief. Met ons middelpuntsoekende, egoïstiese selfliefde mors ons elke dag met die tien gebooie.

Die vyfde gebod handel oor gesag. Vandag word gesagsfigure uit die ouder doos  beskou. Die individuele vryheid moet vandag seëvier.

Die sesde gebod handel oor lewe. In plaas van lewe pleeg ons karaktermoord, ons maak karikature van mekaar, ons spot van mekaar en skinder dat die byle huil. Ek moet tog asseblief net beter vertoon as my medemens.

Die sewende gebod handel oor die sedelike en seksuele lewe. Vandag is alles geoorloof, solank ek dit net geniet. Genot staan voorop.

Die agtste gebod handel eiendomsreg. Ons is afgunstig en jaloers op mekaar se besittings.

Die negende gebod handel oor die naam van my medemens. Ons maak ons medemens die vroteier, sodat die sieklike selfliefde kan triomfeer.

Die tiende gebod handel oor die begeertes van die hart. Ons begeer egter alles vir onsself en niks vir ‘n ander nie.

So mors ons met die tien gebooie, want ons is verlief op onsself. 

Wie sal ons tog wakker skud uit hier die egoïstiese dagdromery van onsself oor onsself. Vers 12 sê ons loop nog in ons pajamas rond. Ons droom sulke mooi drome oor onsself, soos iemand wat in die nag droom.

Vers 14 sê ons moet ophou droom oor onsself en opstaan en ons beklee met Jesus Christus (ou vertaling).

Hou op droom oor jouself, staan op en beklee jou met Jesus Christus. Wie vir Jesus Christus aantrek, word ‘n volgeling van Jesus Christus. Hy of sy doen die dinge wat by die daglig hoort.

Dit is soos ‘n jongman, wat sy hele gedrag verander sodra hy ‘n militêre uniform aantrek. Hy mag nie meer teen goeters lê nie. Hy moet sy meerderes salueer, sy skoene moet te alle tye blink. Hy moet anderste optree as ‘n “sivie.” So verander ‘n mens se hele lewe as jy vir Jesus Christus aantrek. Skielik kan ek nie meer egoïsties optree nie. Skielik verdwyn selfliefde, want ek volg nou Jesus se voorbeeld.

Jesus was nooit egoïsties of vol liefde vir homself nie. Nee, Hy het voete gewas, kos uitgedeel, siekes verpleeg, moedeloses opgebeur en vir sondaars gesterf. Hy het “middelpuntvliedend na ander”, vir ons geleer.

Want sien, as jy Jesus aangetrek het, is die basis van jou verhouding met ander mense, die liefde. Die regte soort liefde wat Jesus vir ons verbeeld het. Jy begin so bietjie van jouself en jou probleme, en jou sieninge en jou opvattings vergeet en jy gee God ‘n kans.

Hy wat homself / haarself met Christus beklee het opregte komplimente vir ander, sê nooit iets slegs van ‘n ander, gebruik nooit skeldname nie, bedek ander se foute, verdra ander mense met geduld, is opreg bly saam met ander se vreugdes en treur opreg saam met ander se teenslae. Snaaks: nou dat jy nie meer op jouself verlief is nie, kan jy baie beter met jouself saamleef. Jy voel goed oor jouself. Jy leef in die werklikheid van die helder daglig. Jy mors nie jou lewe op met sê-nou-maar fantasieë en drome nie. Jy het Jesus aangetrek en jy leef nou in Hom en Hy in jou.

Dit is soos ‘n man, wat baie goed is in die bou en vlieg van vlieërs. Hy leer dan ‘n seun om ook mooi vlieërs te bou en hulle hoog te laat vlieg. Uiteindelik kry die seun die reg om mooier vlieërs te bou as die man. Hy kry ook dit reg om die vlieërs hoër as die man te laat vlieg. Die vreugde van die man is dat hy die seun geleer het om beter met vlieërs te wees as hyself. Hy is nie jaloers op die seun nie, maar bly saam met die seun. Sulke mense moet ons ook wees. Ons moet ander mense beter laat vertoon as onsself. Dan is ons werklik kinders van God.

Die nuwe mens in Christus droom oor God.

Die nuwe mens in Christus droom oor sy medemens.

Die nuwe mens in Christus droom oor watter mens God wil hê hy of sy moet wees.

Die nuwe mens in Christus droom oor wat God se plan vir hom of haar is.

Die nuwe mens in Christus droom van die nuwe hemel en aarde.

Amen     

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide.)