SKRIFLESING: Joh 4: 1 – 42

Alle grense wat daar bestaan is die gevolge van sonde. Reg aan die begin het Adam en Eva gesondig en hulle is uitgesit uit die Paradys, met engele as wagte van die eerste grenslyn. By die toring van Babel was die straf dat daar skeidslyne gekom het tussen tale en kulture. Mense het mekaar nie verstaan nie en elkeen het weggetrek om die hele aarde te bewoon, soos wat God se oorspronklike opdrag was.

Daar is grense in die politiek, die ekonomie, taal en kulturele spanningsvelde. Daar is bykans nie ’n sfeer in die samelewing waar daar nie een of ander grens bestaan tussen mense nie. Hoe banger jy is of hoe meer onseker jy is, hoe meer geneig is jy om ’n grens of muur rondom jou te bou.

In elkeen se lewe is daar natuurlik ook die sogenaamde “skuurpapiermense”, dit is nou die mense met wie ’n mens moeilik oor die weg kom. Hulle skuur gedurig aan jou. Somtyds is dit iemand by die werk, ander tye iemand in die gemeenskap waar jy bly of selfs iemand wat saam met jou in jou huis bly; en somtyds kan ek self ook daardie skuurpapiermens wees. (Braam van der Schyff van Impetus gebruik die term van skuurpapiermense.)

In ons gelese gedeelte van Joh 4: 1 – 42 lees ons hoedat Jesus grense oorsteek na skuurpapiermense en nuwe verhoudinge bou. Jesus en sy dissipels het weggevlug uit Judea oor die jaloesie van die Fariseërs omdat Jesus meer dissipels maak as hulle. Hulle was toe op pad Galilea toe. Hulle het ’n kortpad gevat deur die land van Samaria, waar die Samaritane gebly het. Hulle kom toe op die warmste tyd van die dag by die dorpie Sigar. Net buite die dorp rus Jesus by die put, terwyl sy dissipels dorp toe is om kos te koop.

Toe gebeur die ondenkbare. Jesus maak homself onrein om ’n Samaritaanse vrou en haar dorp rein te maak.

Daar was drie dinge wat teen dié vrou getel het. Eerstens was dit haar afkoms. Sy was ’n Samaritaan en Jesus was ’n Jood. Die Jode het van die Samaritane as “honde” gepraat en daar was voortdurende spanning tussen die twee groepe. Die twee groepe het ook nie met mekaar gemeng nie. Die tweede was haar geslag. In die antieke tyd was dit onbetaamlik vir ’n man om met ’n vrou in ’n openbare plek soos by die put te praat. Vroue was as benede mans beskou en was mans se besittings.

Die derde rede was dat sy reeds vyf keer geskei was en dat die sesde man ook ’n “saambly”-verhouding was. In die Samaritaanse huwelikswet was daar ’n bepaling dat ’n vrou net drie keer mag trou. Daarna moes sy ongetroud bly. Sy was dus ’n uitgeworpene in haar dorpie. Sy was ’n regte skuurpapiermens. Niemand het van haar gehou nie.

Dit verklaar ook waarom sy op die hittigste tyd van die dag, 12h00, vir haar en haar diere gaan water skep. Al die vernaamstes en mense van goeie karakter het vroegoggend as dit nog koel is, gaan water skep. Sy moes haar beurt afwag en heel laaste, wanneer dit op die warmste is, gaan water skep. Sy was ook alleen – ’n verworpene! (Tussen 10h00 en 12h00 was dit boonop etenstyd – almal het toe geëet. Sy moes op hierdie ongerieflike tyd haar kans waag by die put).

Dan ontmoet sy Jesus. Hulle begin oor ’n alledaagse item soos “water” te gesels. Jesus vra vir haar ’n beker water. Onmiddellik reageer die skuurpapiervrou op ’n sarkastiese toon op Jesus se vriendelike versoek. “Hoe vra jy, wat ’n Jood is, vir my, ’n Samaritaanse vrou, water om te drink?” (vers 9) Sien u hoe die vrou die grense wat in die destydse samelewing gegeld het as ’n stuk verontwaardiging en verskoning gebruik.

Maar Jesus gaan aan met die gesprek. Hy laat Hom nie van stryk bring nie, want Hy is die een wat grense oorsteek, selfs met die grofste skuurpapier of die hardkoppigste mens.

Jesus bied vir haar water aan; as sy daarvan sou drink sal sy nooit weer dors kry nie. Natuurlik bedoel Jesus dat “Hyself” die lewende water is. Let op die woordspel. Die water wat by die put geskep word, vra menslike inset. Jy moet “skep”. Die water wat Jesus gee is ’n fontein wat opborrel, dit is verniet en jy hoef nie daarvoor te delf nie. Verlossing is nie mensgemaak deur te delf nie, maar word aan ons gegee uit vrye genade, dit borrel op na ons toe.

Maar die Samaritaanse vrou soek ’n nuwe twispunt. Dit is ’n eeue-oue twispunt naamlik waar ’n mens moet aanbid. Sy wil van godsdiensverskille weereens ’n grens maak. Die Jode sê ’n mens moet God in Jerusalem aanbid en die Samaritane sê die berg Gerisim (Deut 12:5) is die plek van aanbidding. Jesus ontlont die twispunt deur te sê dat God in Gees en waarheid aanbid moet word. Jesus sê as’t ware dat God nie aan ’n bepaalde plek gebonde is nie, maar deur Sy Gees op alle plekke teenwoordig is: in Jerusalem, op die berg Gerisim en ook hier by die put van Sigar. (Gaan lees gerus ook Psalm 139) So steek Jesus ook die grens oor wat destyds bestaan het, waar jy God moet aanbid.

So breek Jesus die grense af, sodat die vrou Jesus nie meer as net ’n profeet sien nie, maar opreg wonder of Hy nie dalk die Christus, die Messias, is nie. Dan gebeur die ondenkbare. Sy hardloop terug na Sigar, die dorp wat haar verwerp het en so word sy ’n draer van die goeie boodskap. Die Samaritane gaan soek Jesus by die put. Die dorp steek ’n grens oor om ’n Jood by hulle waterput te ontmoet. Dan nooi die dorpelinge vir Jesus om in hulle dorp te bly. Jesus bly daar vir twee dae. Dit is so ondenkbaar as wat een van ons vir twee aande in Khayelitsha se plakkersgedeelte sal oornag. Baie van die dorp se mense kom tot bekering en so breek Jesus grense af tussen mense.

Nog ’n voorbeeld in die Bybel is die verhaal van Saggéüs, wat ook ’n skuurpapiermens was.

Niemand het van hom gehou nie. Hy is gebore met ’n Joodse naam Sagaria, maar het later sy naam verander na ’n Griekse naam Saggeus. (Die “us” aan die einde is ’n tipiese Griekse naamvorm). Hy was kort. Dalk het die Jode hom gespot oor sy kortheid en toe word hy Griek en samel vir die Romeinse owerheid tolgeld in. Hy was min of meer so gewild soos die destydse SANRAL met hul tolpaaie in Gauteng was. Maar die ergste was ook dat hy ’n tipiese verneuker was en meer geld geëis het as wat hy mag en die res in sy eie sak gesit het. Hy was die grofste denkbare skuurpapiermens. En toe kies Jesus juis om in die mees ongewilde persoon in Jerusalem se huis tuis te gaan. Jesus se liefde en die feit dat hy bereid was om grense oor te steek, verander Saggeus in ’n goeie, eerbare en regverdige man.

Die barmhartige Samaritaan is ook ’n goeie voorbeeld van iemand wat ’n Joodse man gehelp het wat onder rowers vir dood agtergelaat is. Die priester en profeet het verbygestap omdat hulle bang is hulle word onrein, as die man dalk dood sou wees en dan kon hulle nie hulle diens in die tempel nakom nie. Die reinigingswette was grense wat hulle in stand moes hou. Die Samaritaan het die kulturele grens oortree en vir die man ’n redder geword.

Die Ou Testament het baie lyne as grense gehad. Daar was die lyn van Israel as die uitverkore volk  teenoor die ander volke. Daar was die lyn tussen man en vrou. Die man het die vrou besit en die vrou het na die man gehunker. Daar was die lyn van reinigingswette. Die vraag is wanneer is ek rein en wanneer is ek onrein. As ’n vrou haar maandstonde gehad het, was sy vir die tydperk onrein. As jy aan ’n lyk gevat het, was jy vir ’n tydperk onrein. Daar was die lyn tussen watter kossoorte jy mag eet en watter jy nie mag eet nie. So byvoorbeeld was varkvleis een van die vleissoorte waarvan jy nie mag geëet het nie. So ook as jy aan God geoffer het, was daar ’n klomp lyne betreffende wat jy mag offer en wat jy nie mag offer nie. Die hele Ou Testament is vol honderde lyne van wat mag en wat nie mag nie.

Ons sukkel om hierdie lyne wat dien as grense af te skud. Vandag nog wil ons ou grense in stand hou en nuwe grense en lyne trek. Ons sukkel nog om die lyne tussen man en vrou af te breek. Nog enkele dekades gelede het mans en vrouens apart in die kerk gesit. In baie wêrelddele en kulture word vrouens nog as tweedeklas-mense gesien. Dit kan natuurlik lei tot geslagsgeweld. Patriargisme en matriargisme maak verhoudinge ongesond. Ons trek lyne tussen volke en bou grense. Die voormalige president Donald Trump wou ’n muur tussen Amerika en Mexiko bou. Na die Tweede Wêreldoorlog is die muur tussen Oos-Berlyn en Wes-Berlyn gebou. Daar is sosiale en ekonomiese grense. Wie ryk is, word ryker en wie arm is, word armer. As iemand jou nie êrens ‘n skop in die lewe gee nie, gaan jy nêrens uitkom nie. Op politieke toneel word nie net lyne getrek nie, daar word sommer strepe tussen volksgroepe getrek en hulle betoog en skree mekaar dood. Met slagspreuke word die ander kultuurgroep geteister. Rassehaat het ongekende hoogtes bereik. Nog nooit was die politieke spanning en lyne in ons land so duidelik, sedert President Nelson Mandela regeer het nie. Mandela het probeer lyne uitvee en ’n lewe van versoening propageer in Suid-Afrika. Hy wou vir almal plek maak. Maar die lyne tussen mensegroepe word elke dag al hoe duideliker getrek.

Dan moet ons vanoggend weer die Paas-evangelie hoor. Op Paassondag het Jesus Christus opgestaan uit die dood. Hy het toe begin om grense uit te vee. Met Paassondag het Jesus  die lyn tussen lewe en dood uitgevee. Daarom, as ons in Christus sterf, het ons die ewige lewe en hoef ons nie die ewige dood te vrees nie.

Daar word ook die verhaal vertel uit die Middeleeue van ’n priester wat ’n vrou bygestaan het wie se seun selfmoord gepleeg het. In die Middeleeue het mense geglo dat as jy selfmoord pleeg, jy nie hemel toe kan gaan nie. Daarom was dit die gebruik in die Middeleeuse dorpies dat diesulkes wat hulle eie lewe geneem het, buite die dorp se kerkhof begrawe moet word. (Gelukkig sien ons dit vandag anders. God se genade het nie grense nie, ook hulle wat selfmoord pleeg, word vergeef en is veilig in Jesus se arms.)Maar om terug te kom by die verhaal. Die moeder het ontroosbaar gehuil oor die verwerping van haar seun. Die priester het haar jammer gekry en gesê: “Mevrou, kom ons begrawe hom buite die kerkhof soos die wet bepaal. Ek sal later ’n plan maak.” Hy is toe so ’n paar meter buite die kerkhof begrawe. ’n Week later toe die vrou blomme op haar seun se graf wou gaan opsit, kom sy agter haar seun is nou begrawe binne die kerkhof. Want sien, die priester het die heining van die kerkhof verskuif om ook die seun in te sluit in die kerkhof. Tog het hy daardeur geen van die dorp se wette gebreek nie. So het Jesus ook buite die stad Jerusalem tussen die uitgeworpenes gesterf, sodat Hy die grense van genade kan verlê om ons ook in te sluit in Sy genade.

In die plek van die Joodse godsdienstige begrip van “volk” het Jesus Christus met sy opstanding die “kerk” gestig, wat nie verband hou met volk, etnisiteit, taal of kultuur nie. Die “kerk” het lyne kom uitvee. Daarom bely ons “een, heilige, algemene, Christelike kerk.” 

Christene trek nie lyne nie. Christene stel nie grense op nie. Christene vee lyne uit en bou brûe oor grense.

Daarom verstaan ons nou wat Petrus in Handelinge 10: 34 – 36 bedoel het: Petrus het toe begin praat en gesê: “Ek besef nou werklik dat God niemand volgens sy uiterlike beoordeel nie, maar dat die mens wat ontsag vir Hom het en doen wat reg is, uit watter nasie hy ook mag wees, vir Hom aanvaarbaar is. Dít is die boodskap wat Hy vir die kinders van Israel gestuur het toe Hy die evangelie van vrede wat deur Jesus Christus gekom het, verkondig het: Hy is die Here van alle mense.

Wanneer ons grense in stand wil hou, wat mense uitsluit, kan ons nie deel wees van God se Missio Dei nie. God breek mure af en steek grense oor, omdat Sy hart van liefde brand.

Dan kan ek saam met Johannes Kerkorrel sing: “Gee jou hart vir Hillbrow, Khayelitsha, die bergie onder die brug, die straatkind by die verkeerslig, die mede-gelowiges wat anders as ek lyk, want Jesus is die Messias.”

Dan is ons mense besig om God se wil te doen. AMEN

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerke Adelaide en Fort Beaufort.)

SKRIFLESING: 2 Kor 4: 3 – 6

Wat enige motoris kwaad maak, is wanneer hy/sy in die nag bestuur en daar kom aankomende verkeer en hulle domp nie hulle ligte nie.

Hoe nader jy aan die aankomende voertuig kom, hoe minder kan jy sien en later kan jy glad nie meer sien nie. Jy hoop maar net daar is nie iets voor jou in die pad nie. ’n Mens is so bang dat daar ’n bees of bok in die pad is en jy sien dit nie. Nog erger, as daar ’n persoon oor die pad stap en jy sien nie vir hom of haar nie. Dit is senutergend. Dit is wanneer lig jou verblind.

Nog ’n voorbeeld is wanneer kunstenaars op ’n verhoog optree en die lig skyn direk op die kunstenaars. Die kunstenaars is as’t ware verblind, want hulle kan nie die toeskouers mooi sien nie omdat die ligte hulle verblind. Dit is wat Paulus bedoel in 2 Kor 4: 4 wat lees: “vir die ongelowiges wie se denke deur die god van hierdie bedeling verblind is”. Daar is baie gode wat mense verblind sodat hulle nie kan sien wat regtig belangrik in die lewe is nie. Die sug na rykdom, mag, posisies en sondige seksuele begeertes verlei mense, sodat hulle verblind is en nie kan sien wat regtig belangrik is in die lewe nie. Hulle is so verblind dat hulle Christus nie kan raaksien nie. Richard Foster het byvoorbeeld ’n paar jaar gelede ’n boekie geskryf met die titel: “Sex, money and power”. Dit is die drie hoofgode onder die baie gode van ons tyd. Dit is gode wat jou aandag wegtrek van Christus. Hulle verblind jou.

Wanneer lig direk op jou val, verblind dit jou. Saulus was op pad van Jerusalem na Damaskus toe God se lig ook op hom geval het en hom heeltemal verblind het. Maar God het met Saulus ’n plan gehad. Drie dae later in Reguitstraat in Jerusalem kon Saulus weer sien, nadat hy deur Ananias aangeraak is, en sy naam is verander na Paulus. Hy het nou self die lig van God geword wat uitstraal, sodat ander God kan sien. Hy het driekwart van die Nuwe Testament geskryf en baie mense tot die lig gebring. Sy briewe het deur die eeue mense tot die lig gebring.

Met die aanvang van die Skepping was die wêreld woes en leeg en donker. En dan staan daar in Genesis 3:l: “Toe het God gesê: ‘Laat daar lig wees!’ En daar was lig.” Dan lees ons hoe daar lig gekom het en skeiding tussen dag en nag. So het daar met die Skepping orde uit die chaos gekom.

Met die herskepping het God sy Seun Jesus Christus gestuur en ons lees in Johannes 1 dat Hy die lig van die wêreld was. Deur Christus het daar lig vir die hele wêreld gekom. Weereens het God orde gebring, deur sy Seun Jesus Christus, sodat elkeen wat in die regte verhouding met Christus staan, ’n lewe van morele ordentlikheid kan lewe.

 Dit is wat Paulus in vers 6 verduidelik: “Want God wat gesê het, ‘Laat daar uit die duisternis lig skyn,’ dit is Hy wat in ons harte geskyn het om ons te verlig met die kennis van die heerlikheid van God, in die aangesig van Jesus Christus.” Ons moet as’t ware self die ligbron wees.

Om ’n ligdraer van Jesus Christus te wees, moet ek plugged in wees by Jesus Christus. As Jesus Christus nie in my lewe is nie, is ek nie “ingeprop” nie. Dan kan ek nie lig gee nie.

In die hemelse ESKOM is daar nie kragonderbrekings nie. Nee, daar is net mense wat nie “ingeprop” is by Jesus Christus nie. Sonder Christus in jou lewe, is jou lewe donker en tier die sonde welig in jou hart en lewe.

Hulle het al bewys hoe die misdaad in die stad New York opskiet as daar ’n kragonderbreking is. Net so skiet die sonde in ons lewe die hoogte in as ons nie ingeprop is by Jesus Christus nie.  

Hier kom ons by die “sleutel” van die preek uit.

Ons almal wil graag hê die lig moet op ons val. Die spreiligte van roem, bekendheid, gewildheid, rykdom, voorspoed en sukses moet op ons val. Hierdie ligte is so skerp dat dit ons verblind, sodat ons niemand anders kan raaksien nie. Dit gaan net oor die self en die eie ek. Ek wil in die lig wees en ander mense moet my raaksien. Dit verblind my egter heeltemal om ander mense raak te sien.

Maar wanneer ek die ligbron is wat lig uitstraal, dan kan ek ander mense skielik sien. Ek is nie meer blind nie.

My pad is verlig en ek kan almal wat die Here oor my pad stuur, raaksien. Ek kan ’n medemens raaksien. Die lig van die Here wat oor my skyn, maak dat ek self ’n ligbron is wat lig uitstraal en ’n ligdraer van die Here is. Maar ek staan agter die lig. My lig as Christen val op ander mense om vir hulle lig te bring.

Ek moet nie dat die lig op my val nie. Ek moet dat die lig op ander val. Ek moet nie oor my eie suksesse praat nie, maar oor ander se suksesse. Ek moet nie myself voorstoot nie, maar ander mense voorstoot. Ek moet nie alleen my eie voordeel soek nie, maar ook ander se voordeel. Ek moenie mag soek nie, maar eerder geleenthede om ander te dien. Laat jy die lig op jou val of laat jy die lig op ander val? As jy die lig op jouself laat val, sal jy verblind wees. As jy die lig op ander laat val, sal jy kan sien.

Lig kan jou verblind of laat sien!

AMEN

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerke Adelaide en Fort Beaufort.)

SKRIFLESING: Luk 15:20-24

Die wêreld kort goeie vaders. Ons lewe in ’n wêreld waar ons die rolmodel van goeie vaders nodig het. Die samelewing word gekenmerk deur vaderlose kinders en afwesige vaders. In baie huise is daar wel vaders, maar dit gebeur te dikwels dat vaders nie goeie rolmodelle is nie.

’n Vaderlose samelewing veroorsaak allerlei gemeenskapsprobleme soos misdaad, dwelmmisbruik, afhanklikheidsverslawing, geweld teen vroue en kinders, gedragsprobleme, bendegeweld en nog vele ander euwels.

Kom, laat ons sommer reg aan die begin sê dat goeie pa’s net so belangrik soos goeie ma’s is. Vaders het ’n enorme invloed op hulle seuns en dogters se lewens. Dogters moet droom om eendag te trou met mans soos hulle pa’s. Seuns, weer, moet begeer om eendag volwasse mans te word soos hulle vaders se voorbeeld. Pa’s speel ’n enorme rol in hulle kinders se emosionele welsyn.   

In die ouer samelewings is gesinne gedefinieer as ’n huis met ’n pa en ’n ma en kinders wat saamgebly het. Maar baie dinge het verander.

Dekades gelede was die swart bevolking in Suid-Afrika se gesinslewe baie gesond. Toe kom die myne en tienduisende mans moes in kampongs lewe ver van hulle gesinne af. Vir die mynbase was dit ’n goedkoper opsie as om elke gesin van ’n mynhuis te voorsien. Dit het tot gevolg gehad dat die swart gesinne hulle vaders net so twee keer per jaar gesien het. Die kinders het pa-loos grootgeword. Die kinders het hulle identiteit verloor en so het misdaad en geweld deel van die Suid-Afrikaanse samelewing geword.

Die onlangse wetgewing dat elke ma R350 per kind ontvang as ’n kindertoelaag, was ook ’n verkeerde besluit. Jong tienermeisies sorg dat hulle swanger word om die R350-kindertoelaag te ontvang. Die kinders word gebore sonder ’n huis en sonder ’n pa. Jong manne loop rond en maak meisies swanger, maar wil nie die verantwoordelikheid van ouerskap aanvaar nie. Daar word bitter min kinders binne die huwelik in Suid-Afrika gebore. Die meeste is buite-egtelik en waarvan die pa’s wegstap van hulle verantwoordelikheid.   

Die Westerse samelewing wat geskoei is op produktiwiteit, het ook die gevolg  dat vaders lang ure werk en dikwels min tyd het vir hulle kinders. Dit skep ook weer sy eie probleme.

Ons land beleef ’n groot maatskaplike probleem wat misdaad, geweld, dwelmsindikate, afhanklikheidsverslawing, verkragting en geweld teenoor vroue en kinders betref. Die rede daarvoor is hoofsaaklik omdat kinders nie meer die gesonde rolmodel van ’n vader het nie.

Deur navorsing is bevind dat 98% van misdadigers wat in Amerikaanse tronke vir ernstige misdaad soos moord en gewapende roof is, geen goeie verhouding met hulle pa’s gehad het nie.  

Pa’s wat liefdevol betrokke is by die opvoeding van hulle kinders, skep jongmense wat stewig op die grond staan. Pa’s is vir die samelewing lewensbelangrik. Ons moet die waarde van vaders herontdek. Die Here het beslis nie net vaders gemaak om kinders voort te plant nie. ’n Pa het ’n morele verantwoordelikheid vir elke kind wat hy in die wêreld gebring het. Dit is sy heerlike voorreg om hulle vader genoem te word.    

Ek haal die volgende aan uit ’n preek van die NG Kerk Kraggakamma:  “Die volgende statistiek toon aan waarom dit so belangrik is dat ouers die Here dien: As Pa ’n Christen is (saam met Ma), is die kans 93% dat hul kinders Christene sal wees. As net die ma ’n Christen is, is die kans 17% dat haar kinders Christene sal wees. As nie die ma of pa ’n Christen is nie, is die kans 3% dat hul kinders Christene sal wees. Wanneer Ma en Pa positiewe betrokke lidmate is, is die kans 80% dat hul kinders betrokke lidmate sal wees. Wanneer net die pa ’n positiewe betrokke lidmaat is, is die kans 70% dat sy kinders betrokke lidmate sal wees. Wanneer net die ma ’n positiewe betrokke lidmaat is, is die kans 30% dat haar kinders betrokke lidmate sal wees. Wanneer kinders by kategese afgelaai word, is die kans 10% dat hul betrokke lidmate sal wees.”

Die rol van ’n pa in die godsdienstige ontwikkeling van sy kinders is uiters belangrik. Kinders sien hulle pa’s as sterk. As my “sterk” pa die Here nodig het, het ek ook die Here nodig. (Dit verklaar bogenoemde statistieke.)

Ons gaan vanoggend in Lukas 15 kyk na die gelykenis van die verlore seun. Baie word gemaak van die verlore seun en ook selfs van die opstandige seun wat nie bly was oor sy broer se terugkoms nie. Vandag gaan ons na die vader kyk.  Elkeen van die karakters leer belangrike lesse vir Christene. In Luk 15:20-24 leer ons ’n paar dinge oor die vader, wat Christenvaders moet navolg terwyl hulle probeer om hul kinders groot te maak in die opvoeding en vermaning van die Here.

1. Die vader was geduldig – Alhoewel die seun lankal weg was, het die pa nog steeds na hom gesoek en was hy voortdurend op die uitkyk vir hom. Die vader se oë was gedurig op die pad, daarom kon hy toe sy seun nog van ver aankom, na die seun toe hardloop. Sy oë het nooit moeg geword daarvoor om na sy eiesinnige seun te soek nie.

2. Die vader was liefdevol – Toe hy sy seun sien kom, het hy na hom gehardloop. Hy kon nie wag dat sy seun na hom toe kom nie. Hy het dadelik sy seun omhels en gesoen. Die pa het nie eens gevra vir ’n verduideliking van waar hy was of wat hy gedoen het nie. Hy het nie vir hom ’n lesing gegee oor “jy moes van beter geweet het,” of  “ek hoop jy het jou les geleer,” nie.  Die vader was buitengewoon liefdevol teenoor sy seun. Dit was nie ’n voorwaardelike liefde nie, maar totaal onvoorwaardelike liefde wat geen grense ken nie.

3. Die vader was vergewensgesind – Ons weet hy was vergewensgesind omdat sy optrede dit gedemonstreer het. So angstig was hy om sy seun te vergewe dat hy sy seun nie toegelaat het om sy pleidooi te voltooi nie. (In Luk 15:18-19 beplan die seun om sy pa te vra om hom ’n dienskneg te maak. Maar die pa verhoed hom om verder te praat in Luk 15:21-22). Die vader het sy eiesinnige seun op sy oorspronklike plek herstel. Vergifnis is die belangrikste element in verhoudings. As daar nie vergifnis is nie, word wrokke gekoester, wat jou lewenslank kan treiter.

4. Die vader het sy prioriteite op die regte plek gehad – Die belangrikste ding was nie dat sy seun gesondig het nie, nie dat hy sy vader uitgebuit het nie, nie dat hy sy vader ongekende hartseer veroorsaak het nie; die belangrikste was dat sy seun gelewe het en huis toe gekom het. Die terugkeer van die verlore seun was die enigste fokus van die vader. Daarin het sy blydskap gelê.

Johannes Calvyn het gesê kinders het behoefte aan GEBORGENHEID en SEKURITEIT. Om geborgenheid te verseker, moet jy baie LIEFDE gee.  Om sekuriteit te gee, moet jy STRENG wees. ’n Kind moet weet dat daar grense is. Binne hierdie grense is hy of sy veilig. Daarom moet ons ook die kind kweek in God se geborgenheid en sekuriteit. Die kind moet die liefde van God ervaar om geborgenheid te ervaar. Die kind moet ook God se sekuriteit kan ervaar, deur streng binne God se wil te leef.  Daarom moet die kind al van kleins af grootgemaak word met die gebruik dat dit Sondagoggende die Here se erediens is en die Here met ons ’n afspraak het. Die kind moet leer dat daar ’n oggendgebed is en dat daar in die aand boeke gevat word, deur stiltetyd te hou. Die vader as geestelike leier van sy huis moet hierin die voorbeeld vir sy kinders wees.

’n Klein seuntjie het gefrustreerd en naby aan trane gesit. Hy het probeer om ’n vlieër te bou, maar hy kon dit nie in die lug kry nie. Sy pa het gekom en tydsaam die vlieër reggemaak en vir sy seun geleer om die vlieër in die lug te kry. Die seuntjie was dankbaar vir die liefdevolle en hulpvaardige belangstelling wat sy pa getoon het. Vir die res van sy lewe sal hy daardie dag van kwaliteit-aandag van sy vader onthou.

Ons sal in hierdie land moet leer om die Rubicon oor te steek, waar vaders weer hulle regmatige plek inneem, en om weer pa te wees vir hulle kinders in die volste sin van die woord. (“Rubicon” beteken om ’n grens oor te steek wat dapperheid vra en waar daar geen terugdraai is nie – die woord het sy oorsprong in Julius Caesar se geskiedenis.) Alleen dan sal Suid-Afrika gered kan word van sy totale maatskaplike verval.

Afwesige vaders = maatskaplike verval. Betrokke vaders = maatskaplike opbou.

Cecil Taylor het die volgende gesê oor om ’n Rubicon oor te steek:  “Een enkele besluit kan toekomstige geslagte beïnvloed. In 1940 het my ma en pa Christene geword. My pa het gesê: “Wat my en my huis betref, ons sal die Here dien!” Omdat my pa besluit het om Christus te volg, het ek ’n Christen geword. Omdat ek ’n Christen is, het my kinders Christene geword. Omdat my kinders Christene is, word my kleinkinders Christene. Een besluit wat in 1940 geneem is, het vier generasies en 75 jaar, en waarskynlik meer, beïnvloed. ’n Besluit wat vandag geneem word, kan dinge vir toekomstige geslagte bepaal.”

Daar word gesê dat enige man ’n pa kan word, maar dat dit ’n spesiale soort man vra om ’n pa te wees! Die ideale vader is meer as om bloot deel te hê aan die voortplanting van die kind; hy help om die kind regdeur sy groeijare te vorm deur ruim hoeveelhede kwaliteit liefde, leiding, regstelling, vergifnis en lof uit te deel. Gelukkig is diegene wat ’n pa gehad het met wie hulle so ’n persoonlike verhouding gehad het.

1 Kor 13 vir pa’s:

“Al sou ek die mooiste huis in die buurt hê en met die duurste BMW ry, maar my vrou en kinders geniet nie die weelde van my teenwoordigheid nie, dan is ek so waardeloos soos ’n bankkrediet met ’n nulbalans.

Al het ek die gawe van woorde sodat ek ’n direksie met my argumente kan swaai, of skares na my preke kan laat stroom, en ek het nie die liefde om na my kinders te luister nie, doen ek meer kwaad as goed.

Al ken ek die geheimenisse van die Beurs en die Reserwebank, en al besit ek al die kennis van rugby- en krieketreëls, en al het ek al die geloof dat ons hierdie land met gebed kan verander, maar ek het nie die liefde om my kinders die gevare van baie geld te leer, langs die baan te staan as hulle speel of hulle te leer bid nie, dan het ek niks bereik nie.

Al gee ek ’n dubbele tiende vir die armes, en al beroem ek my dat ek in elke liefdadigheidsraad op my dorp dien en vakansies my gesondheid opoffer om in malariagebiede sendingwerk te doen, en ek is te moeg om saans vir my kinders boeke te lees of naweke in die veld te gaan stap, baat dit my alles absoluut niks.

’n Pa wat liefhet, is geduldig met kinders wat sukkel met wiskunde,

’n Pa se liefde is vriendelik met ’n kind wat nie wil rugby speel nie,

Hy is nie afgunstig op pa’s met slimmer en mooier kinders nie,

Hy is nie grootpraterig en verwaand oor sy kinders se prestasies nie,

’n Pa se liefde handel nie onwelvoeglik met die ma van sy kinders nie,

Soek nie sy eie belang sodat sy huismense laaste kom nie,

Is nie liggeraak en nukkerig as ’n kind bietjie ekstra aandag soek nie.

’n Pa wat sy kinders liefhet, hou nie boek van hulle foute en peper hulle nie met verwyte nie.

’n Pa verbly hom nie oor ’n kind se foute met:

‘Ek het jou gewaarsku maar jy wou nie luister nie.’

Hy is verheug as hy sy kinders die waarheid hoor praat – selfs tot hulle eie nadeel.

Daarom wil ek my kinders se skandes met liefde bedek,

In hulle glo,

Die beste vir hulle hoop,

En hulle kleredrag, klaery en kritiek verdra.

‘n Opregte drukkie en ’n intieme gesprek van ’n ouer bly lank in ’n kinderhart. Maar die preek of toespraak wat ek liewer in die tyd wou skryf sal oormôre weer vergeet wees.

Vandag se noterings op die aandelemark is volgende week niks werd nie.

In die lig van die Volmaakte wat kom, word al my kennis en besittings gerelativeer.

Toe ek ’n jong man was, was ek gesteld op my voorkoms, my motor en my geleerdheid,

Maar noudat ek ’n pa geword het, wil ek graag my kinders met liefde, balans en geloof grootmaak.

Nou kyk ek nog vas teen rebelse tienergesigte,

Maar eendag as hulle groot is,

Sal hulle verstaan wat ons hulle wou leer,

En wat God ons almal leer.

En nou:

Geduld, aanmoediging en liefde bly,

Maar die waardevolste hiervan is onvoorwaardelike liefde!”

(Erkenning aan Willem Botha in http://www.heuning.co.ca)

Pa’s moet so leef dat hulle kinders op hulle trots is. Dit is nie ’n trots gebou op sukses, geleerdheid of finansiële welvaart nie, maar eerder ’n trots op die karakter van hulle pa.

Ons kan nou al die vader-kind-verhouding ervaar wanneer ons God as ons hemelse Vader ervaar. Daarom leer die Onse Vader vir ons: “Ons Vader wat in die hemel is ……”

Wees ’n pa en ’n oupa wat ’n persoonlike verhouding met jou kind of kleinkind het.                                   AMEN

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerke Adelaide en Fort Beaufort.)

BRONNELYS:

Bible Illustrations (AMG International Inc)

Taylor, Cecil. Cross this Rubicon!

www.heuning.co.ca

SKRIFLESING: Hand 16: 14 – 15 en Gal 3: 26 – 29

Seëls was klein gegraveerde voorwerpe, meestal in die vorm van ’n ring, om afdrukke in klei of was te maak.

Seëlafdrukke wys dat die dokument eg is, of dat die dokument nog nie oopgemaak is nie. Op die seël was gewoonlik die eienaar se naam, kop, amp of familiewapen gegraveer.

’n Seël kon aan ’n persoon gegee word om aan hom die mag te gee om die eienaar van die seël te verteenwoordig. So lees ons in Gen 41:42 dat koning Farao aan Josef, wat ’n slaaf was in Egipte, sy seëlring gee as teken dat hy nou die tweede hoogste is in die Egiptiese Ryk en dat hy met die Farao se seëlring namens die Farao kon regeer.

Die Bybel noem twee gevalle waar seëls gebruik is om ingange te verseël. Toe die profeet Daniël in die leeukuil gegooi is, staan daar in Dan 6:18: “Daar is ’n klip gebring en op die opening van die leeukuil gesit. Die koning het die opening verseël met sy seëlring en met dié van sy hoofamptenare sodat daar niks aan Daniël se lot verander sou kon word nie. ”

Toe Jesus Christus se liggaam in ’n graf gesit is, het die Romeine ook Sy graf verseël, sodat die Jode nie kon sê dat Jesus se liggaam gesteel is nie.

Daarom het ’n seëlring deur die geskiedenis van duisende jare altyd die rol vervul om iets te bevestig as outentiek, eg en oorspronklik. Wanneer ’n dokument ’n koninklike seël opgehad het, was dit altyd die finale opdrag van die koning en kon niks daaraan verander word nie.

Daarom het die opstellers van die Heidelbergse Kategismus ook die doop beskryf as ’n seël, dat die Drie Enige God die dopeling aanneem om Sy kind te wees. Jou verlossing word as’t ware verseël. Jesus Christus het werklik vir jou ook gesterf. Daar word verseël dat jy deel het aan al God se beloftes.

Prof Willie Jonker skryf dat dit in die kinderdoop gaan oor God se voorkomende genade wat die dopeling red. Jesus Christus het gesterf vir my erfsonde en ook alle sonde wat ek nog in my lewe sal doen. Dit is nie die dopeling se geloof en bekering wat die oorsaak of grond van die verlossing is nie. Dit is God wat uit vrye inisiatief Sy verlossingsplan met die doop aan die dopeling kom beseël het.  Die beloftes wat in die doop uitgebeeld en verseël word, moet in geloof en gehoorsaamheid aanvaar word. 

Die doop is die seël wat waarborg dat die Here instaan vir al ons sondes. Hierdie seël van verlossing word vanoggend in Coenraad se lewe bevestig. Die ouers Coenie en Nandie kan nooit die waarborg wees nie. Julle kan nie instaan vir sy sonde nie. Net die Here kan instaan vir sy sonde. Dit waarborg Hy in die doop.

Gal 3: 26 – 29 sê dat ons as’t ware deur die doop Jesus Christus soos ’n kleed aangetrek het. Ons het as’t ware Sy verlossing aangetrek. Ons kan ons identifiseer met Christus se verlossing en met Sy duur gekoopte kerk.

Coenraad Pieterse du Preez word vandag, 9 Junie 2024 ’n volle lidmaat van die Here se kerk op Fort Beaufort. Sy doop verseël sy lidmaatskap. Sy doop verseël sy verlossing in Jesus Christus. Coenraad is nou alreeds ’n kind van God. Eendag op ongeveer sestienjarige ouderdom sal hy net die verantwoordelikheid van lidmaatskap aanvaar. Uit genade en slegs deur genade is hy gered. Dit is God wat die inisiatief neem in die genadeverbond. Dit wil die heilige doop kom verseël.

Deur die doop word ons ook verseël as kinders van Abraham. Coenraad kry deel van die gemeente van Fort Beaufort. Ons as gemeente ontvang die dopeling as medebroer in die Here. Ons as gemeente het net soos hulle ouers en grootouers die verantwoordelikheid om vir die jongeling die regte pad te wys.

Die heilige doop kan net eenmaal bedien word, anders twyfel jy aan God se beloftes. Wat God eenmaal belowe het, kan nie betwyfel word nie.

In sommige Anglikaanse kerke is daar die gebruik om wanneer die erediens begin, die volgende ritueel te volg met die doop van ’n kindjie. Die priester ontmoet die ouers en die dopeling in die voorportaal van die kerk, waar daar ’n doopvont staan. Nadat die dopeling gedoop is, dra die priester die kindjie vorentoe na die liturgiese ruimte en stel die dopeling bekend as ’n nuwe lidmaat van die gemeente.

Die dopeling word nie privaat gedoop nie, want dit is ’n inlywing in die verbondsgemeente. Die verbondsgemeente dra medeverantwoordelikheid met die ouers om die jong verbondskinders te laat opgroei in die Christelike leer en leefwyse.

Die doop is ’n wonderlike troos. In tye van onsekerheid of aanvegtinge kan jy onthou: maar jy is mos gedoop! Ek was eenkeer ’n besoeker by ’n Anglikaanse kerk. Buite die hoofingang was daar ’n bakkie water gemonteer teen die muur. Ek vra toe wat die doel daarvan is. Die priester antwoord dat as iemand kerk toe kom en jy beleef aanvegtinge, kan jy jou vinger natmaak met die water en dit teen jou voorkop druk om te onthou dat jy mos gedoop is en daarom nie bang hoef te wees nie.

Martin Luther het erge aanvegtinge van depressie gehad. Eenmaal toe hy weer so iets beleef, het hy op sy houttafel uitgekerf: “Maar ek is mos gedoop.”

Van die ouers vra God, dat Coenie en Nandie die jong kindjie van kleins af vir die Here sal grootmaak. Dit is ’n heilige belofte wat hulle voor die Here aflê.

Coenraad gaan groot word. Hy gaan leer om te dans. Dan gaan hy met sy meisie en later met sy vrou dans. Om te kan dans, moet jy leer.

Verbondsopvoeding is om te leer om in ritme saam met die Drie Enige God te dans. In ritme met die Drie Enige God beteken om volgens die wil van God te dans. In die doop wat plaasvind “in die naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees”, dans die Drie Enige God met die doopplegtigheid. Die Griekse woord om die dans van God Drie-Enig uit te druk is “perichoresis”. Die jongelinge moet net leer om soos hulle ouer word ook saam met die Drie Enige God te dans.

Daarom word ’n lewe saam met Christus so goed opgesom in die lied: “The Lord of the dance.” Mag die ook waar wees in die lewe van Coenraad. Die Drie Enige God gee die melodie en die ritme aan. Coenraad moet net inval by God se dans.

 Johannes Calvyn het gesê dat die twee vernaamste elemente van geloofsopvoeding liefde en strengheid moet wees. Liefde kweek geborgenheid en strengheid kweek sekuriteit. Met geborgenheid en sekuriteit het ’n kind alles om eendag ’n suksesvolle grootmenslewe te betree.

’n Jong boompie moet ook konstant gesnoei word om vorm aan te neem. As ’n Kareeboom gelos word, word dit ’n bos. Wanneer ’n Kareeboom gedurig gesnoei word, word dit ’n pragtige boom waaronder jy kan sit en waaronder kinders kan speel. Daarom snoei die Here ons ook elke dag van ons lewe om Godsmanne en Godsvroue te word. Daarom moet ’n ouer ook bereid wees om die snoeiskêr in te lê, sodat hulle kinders eendag goedgevormde jongmense word. Daarom is om jou kind te tug, baie belangrik volgens die Bybel, veral in die Spreukeboek. 

Psalm 1 praat van ’n vrugteboom wat by waterstrome geplant is. Die waterstrome laat die vrugteboom welig groei en die boom lewer vrugte op sy tyd. So moet ons ook ons kinders by die waterstrome grootmaak. Hulle moet in die kerk grootgemaak word. Hulle moet met Bybelverhale uit die Kinderbybel grootgemaak word. Hulle moet met kategese grootgemaak word. Die ouers moet moeite maak met hulle belydenisaflegging. Hulle moet op Christelike kampe grootword. Jy moet jou kinders grootmaak in die poorte van die Here se huis. As hulle sien dat kerkbywoning vir hulle ouers belangrik is, gaan hulle ook eendag ywerige kerkgangers en voorbeeldige Christene wees. As hulle soos jong boompies by die waterstrome grootgemaak word, sal ook hulle vrugte dra. Die leraar Timotheus, byvoorbeeld, het sy geloof ontvang van sy ouma Loïs en sy ma Eunice. Daarom is die doel van die doop dat daar oordrag van geloof moet plaasvind. Coenraad word as ’n jong kindjie ingelyf in die geloofsgemeenskap. Daarom moet pa Coenie en ma Nandie en die grootouers almal saam die verantwoordelikheid op hulle neem om die seuntjie in die weë van die Here groot te maak.

Die Drie Enige God gee die melodie en ritme aan. Leer vir Coenraad om die melodie van God te hoor en die ritme van God aan te voel. Dan sal sy lewe ’n vreugde-dans met God wees.

Dan sal hierdie  babaseun wat vandag deur die doop verseël word as deel van al God se beloftes, eendag ’n Godsman van integriteit en waarheid wees.

Amen.

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerke Adelaide en Fort Beaufort.)

SKRIFLESING: Mat 5: 9

Wanneer laas het ons werklik vrede gehad? Die laaste keer was in die tuin van Eden. In die Paradys, voor die sondeval, was Adam en Eva in volkome harmonie met mekaar. Hulle was naak, maar was nie vir mekaar skaam nie. Hulle was ook in volkome harmonie met God, want God het hulle elke aand in die aandwind opgesoek. Toe gebeur die sondeval. Dit was die begin van konflik en onvrede. Dit was ook direk daarna dat Kain vir Abel doodgemaak het omdat hy op hom jaloers was. Sedertdien leef ons in ’n wêreld van konflik en onvrede. Op Golgota het Jesus Christus die groot Vredemaker geword wat mens en God versoen het en ook mense met mekaar versoen het. Wanneer Hy weer kom met die wederkoms as die “Prins van vrede” sal  die werklike vrederyk aanbreek.

Maar hier tussen die sondeval en die vrede van die vrederyk wat nog kom, leef ons in ’n tyd van konflik, oorlog en stryd tussen mense. Dit is die gevalle engele en die sondige mensdom wat die konflik en oorlog veroorsaak. God is nie in konflik en oorlog met die mens of die gevalle engele nie.   Dikwels word God blameer in oorlogstyd vir die ellende van oorloë. Maar God is nie die Een wat oorloë veroorsaak nie. God het mense nie programmeer as robotte nie. God het vir die mens die keuse gegee om in elke situasie te kies. Maar ons kies gewoonlik die slegte, die konflik, die onvrede en die oorlog.

Die vrede wat die mens skep, is dikwels soos sandkastele wat met die eerste teken van hooggety weggespoel word. Dit is so vir politieke vrede, ekonomiese vrede, sosiale vrede en huishoudelike vrede. Washington DC het ’n klomp vredesmonumente, wat gebou is na elke oorlog. In 1945 is die Verenigde Nasies gestig om toekomstige oorloë te verhoed. Desnieteenstaande was daar nie ’n enkele jaar waartydens daar nie êrens in die wêreld ’n oorlog gewoed het nie. Hier in 2024 staan die wêreld in die midde van talle oorloë wat die wêreldvrede bedreig.  Vir die mens om vrede op aarde te vestig, is dagdromery. Elke verhouding waarin die mens staan, is broos en breekbaar.

Dan kom ons by die sewende saligspreking, waar Jesus sê: “Gelukkig is die vredemakers …” Die Hebreeuse word sjalom is ’n sentrale begrip in die Ou Testament. Dit is ’n woord wat die volheid en omvang van God se bedoelde heil vir mens en wêreld die beste beskryf. Dirkie Smit skryf: “Sjalom gaan oor die heel maak, die herstel van die totale wêreld wat God gemaak het en vandag nog onderhou omdat Hy dit liefhet met ’n groot en verterende vuur.” Daarom gaan die sjalom nie net oor die verlossing van siele nie, maar die herstel van die hele aarde.

Gavin Reid sê tereg dat ons nie sjalom moet verstaan as iets wat weggeneem moet word om vrede te veroorsaak nie, maar eerder iets wat toegevoeg moet word om vrede te veroorsaak. Dit neem nie noodwendig al die stryd weg nie, maar dit verander die situasie deur die toevoeging van liefde, sorg en hulp.  Vredemakers skep ’n positiewe lewensruimte vir ander mense, sodat almal gelukkig onder God se son van genade kan leef.

Wanneer ons oor politieke vrede praat, moet ons versigtig wees. Sommige mense maak politieke vrede die alfa en die omega van die sjalom. Dan kan jy jou maklik vasloop in bevrydingsteologie. Dit is dieselfde verwagting wat die Jode van Jesus gehad het. Jesus moet hulle net verlos van die Romeinse oorheersing. Jesus word dan ’n tipe van ’n politieke Messias. Dit is baie gevaarlik, want dan verskraal jy die Evangelie. Maar ’n mens kan ook die fout maak om te dink dat die sjalom niks te doen het met die politieke lewe nie. Natuurlik het die Evangelie implikasies vir die politiek, menseregte en geregtigheid.

’n Goedkoop vrede sonder geregtigheid is ook nie ware vrede nie. Daarom vra vrede dat die geregtigheid herstel moet word.

Soms kan ons Jesus se vrede ook verskraal, deur net bereid te wees om net met sekere mense in vrede te lewe. Jy kan van jou volksidentiteit so ’n afgod maak dat jy nie bereid is om met alle ander nasies, kulture en volkere in vrede te lewe nie.

Die heel gevaarlikste is as ons vredeliewende mense verwar met vredemakende mense. Vredeliewende mense soek vrede, solank dit net nie iets van hulle vra nie. Vredemakende mense sal hulle moue oprol, in die situasie inloop en vrede bewerk, selfs ten koste van hulself, terwille van die Evangelie. Kodjak sê dat vredemakende mense bereid is om persoonlike opofferings te maak ter wille van Christus. Jy kan eers ’n vredemaker wees as jy die vorige ses saligsprekinge ingeoefen het. Om ’n vredemaker te wees, kom nie vanself nie. Jy moet kan treur oor die wêreld, jy moet sagmoedigheid aanleer en soek na geregtigheid. Jy moet barmhartig en rein van hart wees. In die inoefening van die saligsprekinge, kan jy ’n vredemaker word.

Jacques Philippe skryf: “Hier is ’n paradoks van liefde: Liefde is nooit in rus nie, want dit is altyd aktief, maar terselfdertyd is dit ware rus.”

Thomas Watson skryf: “Genade verander die aasvoël in ’n duif, die distel in ’n mirteboom (Jesaja 55:13), en die leeuagtige wreedheid in ’n lamagtige sagmoedigheid. Die wolf sal ook by die lam woon, en die luiperd sal by die bokkie gaan lê (Jesaja 11:6).”

Dirkie Smit skryf dat ons moet waak teen ’n “negatiewe” Christendom wat teen alles en almal is. Ons soek as’t ware vir ons vyande uit. Dit is nie wat die Evangelie van ons vra nie. Ons moet eerder die wêreld verander met Jesus se liefde. Ons moet op ’n positiewe wyse die Evangelie van Jesus verkondig aan hulle wat ver is en aan hulle wat naby is.   

Daarom is die twee beelde wat die Bybel gebruik om vredemakers te beskryf, dan ook die skaap en die duif. Ons moet opreg wees soos die duiwe van die veld. Ons moet opreg wees om vrede te soek en na te jaag.

Om vrede te maak is ’n voorwaarde van ware dissipelskap. Hoor wat sê Jesus in Mat 5: 23 – 24: “Maar Ek sê vir julle: Elkeen wat vir sy broer kwaad is, is al strafbaar voor die regbank. Verder, elkeen wat sy broer uitskel vir ’n gek, is strafbaar voor die Joodse Raad; en wie hom uitskel vir ’n idioot, is strafbaar met die helse vuur. As jy dus jou gawe na die altaar toe bring en dit jou daar byval dat jou broer iets teen jou het, laat staan jou gawe daar by die altaar en gaan maak eers vrede met jou broer en kom dan en bring jou gawe.”

Maar somtyds gebeur dit dat jy alles moontlik doen om vrede te herstel, maar die ander party wil in vyandskap bly leef. Solank jy jou deel gedoen het om die vrede te herstel, is dit goed. Hoor wat sê Rom 12: 17 – 18: “Moenie kwaad met kwaad vergeld nie. Wees goedgesind teenoor alle mense. As dit moontlik is, sover dit van julle afhang, leef in vrede met alle mense.” 

’n Pa het eenkeer vir sy seun die volgende raad gegee: “Neem ’n woord van raad aan van ’n ou man wat lief is vir vrede. ’n Belediging is soos modder; dit sal baie beter afvee as dit droog is. Wag ’n bietjie totdat julle albei afgekoel het; dan sal die gebroke verhouding maklik herstel word. As jy nou gaan, sal dit net wees om die rusie aan te blaas. Dit is goeie raad vir jou en vir my – geduld sal vrede veroorsaak.”

Somtyds kan ’n situasie so toksies wees dat enige bydrae wat jy maak net die situasie sal vererger. Dan is dit beter om weg te stap om nie verder skade te veroorsaak nie. Jy kan op die agtergrond die situasie ontlont deur die toevoeging van liefde, sorg en hulp. Jy kan bid dat die situasie sal verander.

William Jennings Bryan vertel ’n sprokie oor vrede: “Vertel my wat is die gewig van ’n sneeuvlokkie,” het die mossie aan die wilde duif gevra. Die duif het geantwoord: “Niks meer as niks.” “In daardie geval gaan ek vir jou ’n wonderlike verhaal vertel,” het die mossie gesê. “Ek het op ’n tak gesit terwyl die sneeu. Dit was nie ’n storm nie. Dit het net so saggies neergesif, sonder enige geluid of klank. Ek het die sneeuvlokkies getel wat op die tak geval het. Dit was 3 741 962. Niks meer as niks – soos jy gesê het – maar toe breek die tak.” Die mossie het toe weggevlieg. Die duif, wat ’n kenner op die gebied van vrede is sedert Noag se tyd, het hieroor nagedink. Hy het tot die slotsom gekom: “Miskien kom net een mens (een sneeuvlokkie) se stem kort om vrede op aarde te laat kom.”

’n Sendeling in Wes-Afrika het ’n siek kerklidmaat besoek. Aangesien die siek man se vrou ook teenwoordig was, het hy hulle verskeie vrae gevra, een daarvan, of hulle in vrede saam leef. Die man het geantwoord: “Soms sê ek ’n woord waarvan my vrou nie hou nie, of my vrou sê of doen iets waarvan ek nie hou nie; maar as ons begin stry, skud ons hande, maak die deur toe en gaan bid. So word vrede weer herstel.”

Vrede kom nie van buite nie, maar van binne. Ons kan dit in die winter van die ouderdom of die lente van die jeug hê; in die nederige huisie of in die statige herehuis; in ontstellende pyn of in lewendige gesondheid. Die geheim daarvan is om in kameraadskap met Christus te wees. Jy kan vrede hê te midde van die storm as jy Christus het. Hy is die skuiling teen die storm, die siel se hawe van rus. As ons geleer het om Sy vriendskap na waarde te skat, het ons die geheim van die “vrede wat alle verstand te bowe gaan” bemeester.

Pous Johannes Paulus het gesê: “Vrede word nie in raadsale of deur ooreenkomste gesluit nie. Vrede is ’n blom wat in die harte van mense wat deur die Gees aangeraak is, begin groei.”

Die sewende saligspreking is om ’n vredemaker te wees. As jy die vorige ses saligsprekinge beoefen, sal jy maklik vrede deel van jou lewe kan maak en jy sal genoem word ’n kind van God. Vrede sal die Sabbat van die siel wees.

AMEN

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerke Adelaide en Fort Beaufort.)

BRONNELYS

MacArthur, John. The Only Way To Happiness (Foundations of the Faith). Moody Publishers: Kindle Edition.

Watson, Thomas. The Beatitudes: An Exposition of Matthew 5:1-12 [Updated and Annotated]. Aneko Press. Kindle Edition.

Philippe, Jacques. The Eight Doors of the Kingdom: Meditations on the Beatitudes. Scepter. Kindle Edition.

Smit, Dirkie 1989. Vreemde geluk. Goodwood: Nasionale Boekdrukkery.