NG Kerk Adelaide

SKRIFLESING: Kol 2: 6 – 7 en Kol 3: 15 – 17

Thanksgiving Day is ’n nasionale vakansiedag in die VSA. Vanjaar word dit op 24 November 2022 gehou. Dit word altyd op die vierde Donderdag van November gevier. Aanvanklik  het Amerikaners op hierdie dag God gedank vir die oesjaar. Daar was gebede van dankbaarheid vir die oorvloed van die land.

Meestal word die ontstaan van hierdie vakansiedag geassosieer met die hervestiging van die Engelse pelgrims na ’n nuwe kontinent in 1620. In die herfs van 1621 het die goewerneur van Plymouth, W. Bradford, ’n stam Indiane wat naby woon, genooi om aan die dankseggingsdag deel te neem. Die koloniste het ’n baie koue winter, half uitgehonger, deurgemaak en net oorleef danksy die kalkoene wat die Indiane aan die koloniste voorsien het. Dit was die eerste Thanksgiving Day. Danksegging is amptelik in 1777 aangekondig. In 1789 het George Washington hierdie dag as ’n vakansiedag verklaar. Die datum waarop besluit was,  was die vierde Donderdag van November. Staatstatus is in 1863 deur president Abraham Lincoln daaraan gegee.

Oor die jare in die VSA se lang geskiedenis het baie tradisies ontstaan. Thanksgiving Day word byvoorbeeld dikwels in die huis van die oudste familielid gevier. Almal kom bymekaar by ’n groot tafel gevul met tradisionele disse, waarop die kalkoen die hoofdis is.

Die tafels word versier met ’n kalkoen, omdat die Amerikaners se verre voorouers gered is van hongersnood as gevolg van die Indiane se skenkings van kalkoen. Die kalkoen word omring deur patats, bosbessiesous en gekruide “croutons”-vulsel.

’n Kalkoen-begenadigingseremonie vind die dag voor Thanksgiving Day in die Withuis plaas. Hierdie tradisie is van krag sedert 1963. George W. Bush het in 1989 ’n plegtige seremonie by hierdie geleentheid gehou.

Thanksgiving Day gaan oor dankbaarheid.

In die Ou Testament was daar die spysoffer wat spreek van dankbaarheid teenoor God vir Sy goedheid en voorsienigheid.

“Verder was daar ook die Fees van die Weke, of Oesfees, wat  sewe weke (50 dae) geduur het. In Grieks is 50  pentekosté – vandaar die benaming pentecost, of Pinkster, wat gevier word. Die begin van die oestyd is ingelui met die offer van die eerste gerf (“beweegoffer”) op die dag ná die Pasga. Die Oesfees is dus aan die einde van die graanoes-seisoen gehou. Lev 23:15 – 21 beskryf die seremonie waar van die vars geoeste graan en van die voorafgaande jaar se vee-aanwas (jaaroud-diere) as offers gebring is om God te dank vir Sy voorsiening van lewensmiddele.” ( DC van Zyl)

Dankbaarheid moet ’n sentrale deel van jou lewe en godsdiens wees. Daarom leer ons ook vir ons kinders om “dankie” te sê. Dit is eenvoudig goeie maniere.

Die Heidelbergse Kategismus begin ook met Sondag 1, Vraag 2 as volg: Hoeveel dinge moet jy weet om in hierdie troos salig te kan lewe en sterwe? Dan antwoord die Kategismus. Jy moet drie dinge weet, naamlik (1) Hoe groot my sonde is, (2) Hoe ek van my sonde verlos kan word, en (3) Hoe ek vir God dankbaar kan wees vir my verlossing.

Kol 2: 6 – 7 lees: “Aangesien julle dus Christus Jesus die Here aangeneem het, bly leef in Hom; in Hom is julle gewortel en in Hom word julle opgebou en versterk in die geloof, soos julle geleer is, terwyl julle oorvloedig is in dankbaarheid”. Paulus gebruik hier die beeld van die boom wat gewortel is in Christus. Die boom is die gelowige wat sy / haar voedingstowwe in Christus vind en wat dan blare en vrugte van dankbaarheid dra.

Kol 3: 15 – 17 lees as volg: “Verder, laat die vrede van Christus in julle harte regeer. As lede van een liggaam, is julle juis daartoe geroep. En wees dankbaar. Laat die woord van Christus in sy volle rykdom in julle woon. Leer en vermaan mekaar, in alle wysheid, deur met dankbare harte psalms, lofgesange en geestelike liedere tot eer van God te sing. En wat julle ook al doen, in woord of daad, doen alles in die Naam van die Here Jesus, terwyl julle God die Vader deur Hom dank.”

Ons moet elke dag iets soek om voor dankbaar te wees. Ons moet vir ons lysies op papier of in ons kop saamstel van die dinge wat ons dankbaar maak. Dit kan sekere mense in jou lewe wees wat jou dankbaar maak, soos jou ouers of kinders of ’n vriend of ’n rolmodel. Jy kan dankbaar wees dat God jou in ’n tyd toe jy gely het, gehelp het en die gebed van jou hart verhoor het. Jy kan dankbaar wees vir jou aardse besittings, of die geleenthede in jou lewe wat op sukses uitgeloop het. Jy kan dankbaar wees vir jou gesondheid, as jy hoor van ander mense se siekte. ’n Mens moet net een maal in ’n hospitaalbed lê en jy sal skielik dankbaar wees vir jou gesondheid.  Jy kan dankbaar wees vir God se voorsiening op jou lewenspad. ’n Bemoedigende woord, ’n WhatsApp, ’n kaartjie of ’n presentjie kan jou tot dankbaarheid dring.

Dit kan makliker gebeur dat ’n armer mens meer dankbaar is as ’n suksesvolle en ryk mens. Die suksesvolle mens kan maklik die krediet vir homself gee en sê hy het daarvoor gewerk en God nie in die prentjie raaksien nie.

John Ortberg skryf pragtig: “Meer dankbaarheid sal nie uit meer dinge in die lewe  kom nie, maar uit meer bewustheid van God se teenwoordigheid en God se goedheid.”

Dankbaarheid is ’n neweproduk van ’n manier om dinge te sien, van ’n sekere wêreldbeskouing, en dit behels altyd drie faktore. Hierdie faktore kom van die ou Latynse woord bene, wat “goed” beteken. Dankbaarheid behels altyd drie benes. (John Ortberg)

Eerstens behels dankbaarheid “benefit”. Dit beteken om ’n voordeel of ’n “seëning” te ontvang. Tweedens behels dankbaarheid “benefactor”. Voordeel kom nie vanself of per ongeluk nie. Dit kom van ’n gewer of Gewer. Daarom dank ons die Here as die Gewer van alle goeie dinge. Derdens behels dankbaarheid dat daar ’n  “beneficiary” moet wees. Dit is die een wat ontvang. Dit is nou ons. Ons is die ontvangers van God se voordele. (John Ortberg)

Dankbaarheid maak jou altyd nederig. Dit is een van die opregte eienskappe van dankbaarheid: dit dring jou tot nederigheid, want jy verdien dit nie.

Ondankbare mense beskou seëninge as regte en skree daarom ook vir menseregte. Hulle beskou kos, klere, geld, geleerdheid, en posisies in die samelewing as ’n reg. Eintlik is hulle diep ongelukkige mense, want hulle sien nie die seëninge in die lewe raak nie. “Waarom toon mense wat steeds meer en meer kry, al hoe minder dankbaarheid? Hoe groter ons gevoel van geregtigheid, hoe kleiner ons gevoel van dankbaarheid.” (John Ortberg)

Die Bybel se woord vir ondankbaarheid is “murmureer” of om “brommerig” te wees. Die Ou Testament is vol daarvan. Toe Moses die volk uit Egipteland gelei het, het hulle gedurig gemurmureer dat dit beter in Egipte was. Hulle het oor alles gekla en arme Moses skoon moedeloos gehad.

Jesus het egter vir ons die voorbeeld gestel van ware dankbaarheid, ten spyte daarvan dat Hy niks gehad het nie. 

Jode is daarin onderrig om elke dag dankbaar te lewe. In die Joodse godsdiens is daar twee gebede wat elke dag opgesê moet word, naamlik die Shema, van die eerste woord in Deut 6: 4 – 5. Die ander gebed was die 18 benedictions, wat as grondtoon gehad het om mense te seën. In Hebreeus was ’n Benediction enige gebed wat begin het met die woord “Bless”. (John Ortberg)

Die vroeë kerk het drie keer elke dag die Onse Vader gebid. Dit was die agtien benedictions vir die vroeë kerk. Dan het ons ook die gebruik om alle kos wat oor ons lippe kom, in dankbaarheid te seën, wetende dat dit van God kom. Dit mag nooit van ons etenstafels verdwyn nie. Dit moet ook nie afgerammel word as ’n gewoonte nie, maar as ’n opregte stuk dankbaarheid voor God.

Die algemene beginsel waarvolgens die rabbi’s geleef het, was om God te loof vir elke gawe. Die rabbi’s het gesê: “Hy wat enigiets uit die skepping geniet, wat sonder seën is, pleeg misbruik.” Dit is ’n vorm van diefstal. (John Ortberg)

My persoonlike ervaring, soos ek ouer word, is dat ek meer dankbaar vir my lewe is as toe ek jonk was. Ek besef nou eers hoe God vir my en my kinders gesorg het en vir my ’n erfdeel afgemeet het, wat genoeg vir my is. Dit is ’n wonderlike berusting.

Wees dankbaar. Tel jou seëninge en jy sal gelukkig wees.

Daar is die bekende lied waarmee ek wil afsluit:

AS DIE LEWENSTORME

.

As die lewenstorme woedend om jou slaan

En jy gans ontmoedig vrees om te vergaan

Tel jou seëninge, tel hul een vir een

En jy sal verbaas wees oor wat God verleen

.

KOOR:

Tel jou seëninge, een vir een

Seëninge jou deur God geskenk

Tel hul almal, kyk wat God verleen

En jy sal verbaas wees oor wat God jou skenk

.

As jy ooit gebuk gaan onder sorg en pyn

As die kruis te swaar word en jou krag te klein

Tel jou seëninge, dan vlug twyfel heen

En jy sien Gods goedheid laat jou nooit alleen

.

KOOR:

Tel jou seëninge, een vir een

Seëninge jou deur God geskenk

Tel hul almal, kyk wat God verleen

En jy sal verbaas wees oor wat God jou skenk

.

As jy let op ander met hul goud en eer

Dink dan God beloof jou nog oneindig meer

Tel jou seëninge, weet dat prag en praal

Nooit die minste van die hemel kan behaal

.

KOOR:

Tel jou seëninge, een vir een

Seëninge jou deur God geskenk

Tel hul almal, kyk wat God verleen

En jy sal verbaas wees oor wat God jou skenk

.

As die lewenstorme woedend om jou slaan

En jy gans ontmoedig vrees om te vergaan

Tel jou seëninge, tel hul een vir een

En jy sal verbaas wees oor wat God verleen

.

KOOR: x2

Tel jou seëninge, een vir een

Seëninge jou deur God geskenk

Tel hul almal, kyk wat God verleen

En jy sal verbaas wees oor wat God jou skenk

AMEN

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide)

BRONNELYS

DC van Zyl.  Feeste in die Ou Testament. Elektroniese Christelike Kernensiklopedie

John Ortberg. The Great Gratitude Experiment. Preaching Today.

Bible Society of South Africa. Die Bybel 2020-vertaling met Deuterokanonieke boeke (Afrikaans Edition). Bybelgenootskap van Suid-Afrika. Kindle Edition.