NG Kerk Adelaide

SKRIFLESING: Mat 18: 21 – 35, Rom 6: 23 en Ef 4: 31 – 32

‘n Mens leef nie van brood alleen nie, maar ook van die vergifnis van jou medemens. Elke dag sien ons op straathoeke hoe bedelaars om brood bedel, maar ook elke dag kom daar mense na ons toe om te bedel om vergifnis.

Daarom het die Here Jesus ons geleer in die “Onse Vader” gebed om te bid vir ons daaglikse brood, maar ook om te bid om vergifnis. Daarom sê ons met elke ete vir die Here dankie vir ons daaglikse brood, maar kom vra ons ook elke Sondag vir die Here om vergifnis in die kerk om ons sondes vir ons te vergewe. Die Here gee brood en vergifnis. Maar Hy verwag van sy kinders om ook brood en vergifnis uit te deel. Om vir ‘n ander mens nog brood te gee is maklik, maar om vir ander mens vergifnis te gee is nie so maklik nie.

In baie gelowiges se hart sit hierdie harde wet: ‘n Oog om ‘n oog en ‘n hand om ‘n hand. Elkeen moet boet vir sy skulde. Die Here wil egter vir ons ‘n sagte wet leer, naamlik om jou skuldenaars te vergewe, ja om van jou vyand jou vriend te maak.

Natuurlik is om te vergewe nie so maklik nie. Dit sit nie in elkeen se broek of rok om ‘n ander een van harte te vergeef nie.

Daarom sorteer die “deug” om iemand te kan vergeef onder die deugde wat van ‘n mens moed vra. Om jou skuld te kan bely is nie so maklik nie. Niemand wil graag sê ek is die skuldige nie. Ons verplaas liewer die skuld op ‘n ander een. So speel ons vroteier. Ons plaas die sakdoek agter iemand anders se rug. Adam en Eva het net so vroteier gespeel. Adam sê dis Eva en Eva sê dis die slang en so gaan die bose kringloop aan.

Gelukkig het God hierdie bose kringloop kom deurbreek toe Hy aan die kruis kom sterwe het. Hy het die vroteier geword wat in die middel kom staan het. Die skande en die stank van die hele wêreld se sondes het op Hom neergekom. Hy het die vroteier van die wêreld geword, waarvoor almal hulle koppe weggedraai het. Die Bybel sê hy was die sondebok op wie die skuld neergekom het.

Dit was gebruik in die Joodse tradisie om ‘n bok simbolies te belaai (te besprinkel) met die skuld van die Israeliete in die kamp en dan die bok alleen die woestyn in te stuur en as’t ware die sonde van die volk weg te dra. Later is die bok selfs van ‘n hoë krans in die woestyn afgestoot om ‘n einde te maak aan die sondes van die volk.

Die Here Jesus was dus die vroteier, die sondebok, die Lam sonder gebrek wat geslag is om die bose kringloop van skuld te verbreek om versoening en vergifnis moontlik te maak.

Aan die kruis het die Here Jesus ‘n nuwe kringloop laat begin, naamlik die kringloop van vergifnis. Aan die kruis het hy geprewel: “Vergewe hulle, want hulle weet nie wat hulle doen nie.”

Helmut Thielicke, die bekende Duitse teoloog en skrywer, sê dat die Here Jesus as’t ware vir ons daar aan die kruis ‘n aflosstokkie van vergifnis aangee, met die opdrag om daarmee te hardloop en dit aan te gee, na ons skuldenaars. Daarom leer Hy ons om te bid: “ Vergewe ons skulde, soos ons ook ons skuldenaars vergewe.” Ons moet met die aflosstokkie van vergifnis hardloop en dit aangee vir ons huweliksmaats, ons kollegas, ons politieke opponente en vyande. As ek nie bereid is om dit te doen nie, word ek gediskwalifiseer, net soos ‘n atleet wat die stokkie laat val of weier om die stokkie aan te gee aan die volgende atleet.

Ons maak egter baie keer soos daar die amptenaar wat deur die koning vergewe is en wie se skuld alles afgeskryf is, maar dan omdraai en nie  eers sy mede-amptenaar se skuld vir hom kan vergeef nie. Ons wil die wonderkuur, die entstof net vir onsself hou. Ons wil die vergifnis van die Here graag vir onsself ontvang, maar ons is nie bereid om daardie wonderkuur met ons medemens se deel nie. Ons is nie bereid om ander te vergeef nie. Dan beland ons net soos daardie amptenaar in ‘n tronk. Ons kan nie slaap nie, ons bly bitter en bestee ons lewensenergie aan wraakgedagtes, ons tob oor die verlede, en vertroetel ons emosionele wonde. Ons ontwikkel selfs maagsere.

Wie nie vergewe nie, laat toe dat die bitterheid soos suuruitjies sy hart oorneem. Later word so ‘n mens ‘n verbitterde mens, wat dink die wêreld skuld hom alles. Die wonder van vergifnis is dat nie net die skuldenaar nie, maar ook die een wat vergeef, albei uiteindelik vry word.

Om iemand nie te vergewe nie, beteken om daardie persoon soos ‘n lyk aan jou vas te bind met kettings. Uiteindelik sterf jy ook aan lyk siektes. Vergewe hom, bind hom los van jou, sodat ook jy vry kan gaan.

Wie egter geleer het om te vergewe word vry van hierdie sielkundige tronk. Ons kan weer slaap. Ons kan pragtige verhoudinge ontwikkel en goeie tye weer saam beleef met dié wat ons vergewe het. Ons voel selfs fisies beter en gesonder.

Wanneer jy iemand vergewe, dan kanselleer jy in ‘n sekere sin skuld. Die een wat vergewe, verwyder alle beperkings of hindernisse wat daar op die verhouding geplaas is. Die een wat vergewe en die een wat vergifnis ontvang het, kan van nuuts af met mekaar ‘n verhouding ontwikkel, want die stuk seer en pyn is bely en uitgepraat.

Wanneer Luther sê ek moet “’n Christus” vir ‘n ander een word, bedoel Hy ek moet soos Christus kan vergewe. Wie nie kan of wil vergewe nie doen ‘n groot onreg aan sy medemens. Hy laat sy medemens alleen buite in die koue van verwerping staan. Hy laat toe dat die skuldgevoelens, sy medemens verteer. Hy weier om sy medemens te vergewe, want hy maak die ander een se gees dood. Die Here wil nie kasty nie, nee Hy wil vergewe sodat mense vry kan word. Die gelowiges moet ook sy medemens vergewe, sodat hulle vry kan wees.

Dikwels sê mense dat hulle liewer nie wil vergewe nie, want dit sal nie die pyn en seerkry wat hulle beleef wegneem nie. Die wonder is egter as ek werklik iemand van harte vergewe, is dit so goed ek los die tou van ‘n klok. Die klok sal nog ‘n paar keer beier, maar geleidelik sal die klok sagter word en uiteindelik stil word. Netso, as ek vergewe van harte sal die pyn wat ek ervaar het geleidelik stiller word. Maar eers moet ek vergewe, eers moet ek die tou los …. Die wonder van vergifnis is dat nie net die skuldenaar nie, maar ook die een wat vergeef, albei uiteindelik vry word.

Hoe nodig het ons dit nie ook in ons land met sy rassespanning. Deur vergifnis, kan ons in vrede, liefde en respek met mekaar saamwoon.

Om vir iemand kos te gee, is om brood vir sy liggaam te gee. Om vir iemand vergifnis te gee, is om brood vir sy gees te gee.

(Ds. Paul Odendaal is leraar van die NG Kerk Adelaide.)